پلان اندازه گذاری چیست؟ اصول اندازه گذاری پلان

پلان اندازه گذاری چیست؟
پلان اندازه‌گذاری یکی از مهم‌ترین نقشه‌های ساختمانی است که تمامی ابعاد و اندازه‌های لازم برای ساخت و اجرای دقیق ساختمان را نشان می‌دهد. و به معماران و مهندسان کمک می‌کند تا تمامی جزئیات لازم برای ساخت یک ساختمان را به دقت برنامه‌ریزی و اجرا کنند و از هرگونه خطا و اشتباه در اندازه‌گیری جلوگیری شود. 

انواع اندازه گذاری در پلان
پلان اندازه گذاری شامل دو بخش اصلی است:
اندازه‌گذاری خارجی: این بخش شامل اندازه‌گذاری طول و عرض کلی ساختمان، محل قرارگیری درها و پنجره‌ها، و جزئیات مربوط به شکستگی‌ها و تغییرات در بدنه ساختمان است.
اندازه‌گذاری داخلی: این بخش شامل اندازه‌گذاری فضاهای داخلی، طول و ضخامت دیوارها، و ابعاد درها و تجهیزات داخلی است.

اصول اندازه‌ گذاری پلان‌های ساختمانی
برای این که نقشه ای دقیقاً مطابق طرح ذهنی طراح ساخته شود می­‌باید همه اندازه­‌های کلی و جزئی در نقشه‌­ها داده شود، به نحوی که مجریان و سازندگان مجبور نشوند بعضی از اندازه ها راحدس زده یا در نقشه اندازه بگیرند. انداز­ه­‌گذاری کامل و دقیق در نقشه‌­های فاز دو که نقشه های اجرایی است، اهمیت بسزایی دارد.
اندازه گذاری پلان‌­ها در دو مرحله صورت می­گیرد: الف- اندازه­‌گذاری خارجی و ب- اندازه­‌گذاری داخلی.
الف- اندازه گذاری خارجی
در مثال شکل زیر نمونه اندازه‌گذاری یک پلان نشان داده شده است. همانطور که ملاحظه می‌شود اندازه­‌گذاری خارجی در دو محور افقی و عمودی انجام می‌شود و در هر راستا خطوطی به موازات هم ترسیم شده و انداز­ه‌­ها روی آنها منعکس می‌گردد.


مطابق مثال بالا معمولاً اندازه‌­گذاری‌­ها در سه ستون با شرایط زیر انجام می شود:
۱- خط اندازه سراسری: اولین خط اندازه از بیرون ساختمان است که طول کل ساختمان را نشان می‌دهد.
۲– خط اندازه­‌ی شکستگی­‌ها: این خط اندازه به ساختمان نزدیکتر است و اندازه و محل شکستگی های بدنه­‌ی ساختمان را نمایش می‌دهد. همچنین، محل تلاقی دیوارها با بدنه را مشخص می نماید.
۳- خط اندازه‌­ی موقعیت‌­ها: نزدیکترین خط اندازه به ساختمان است که محل استقرار و ابعاد درها و پنجره ها و… را نشان می‌دهد.
ب-اندازه گذاری داخلی:

این اندازه‌گذاری بر حسب نیاز به صورت طولی و عرضی انجام می‌شود. در این اندازه‌گذاری ابعاد فضاها، طول و ضخامت دیوارها، ابعاد درها و تجهیزات در یک ستون نوشته می‌شوند مانند مثال شکل زیر:


دقت کنید که تجهیزات ثابت مانند تجهیزات فضاهای خدماتی در نقشه اندازه­‌گذاری می­‌توانند نشان داده شوند، اما مشخص کردن مبلمان فضاها سبب شلوغی و ناخوانایی نقشه می­‌شود.
ارتفاع کف پنجره رامعمولاً در مقاطع ونماها نمایش داده واندازه‌گذاری می‌­کنند.در صورتیکه نمایش ارتفاع بعضی ازکف پنجره‌ها درمقاطع عملی نباشد میتوان، آنها ر ادر پلان مانندشکل زیر اندازه‌گذاری کرد.



خط اندازه در نقشه ساختمانی
خطوط آکس ستون ها در نما و مقطع نیز علاوه بر تمام پلان باید نمایش داده شود.
نزدیکترین خط اندازه به پلان یا مقطع شامل تمام ابعاد جزییات بناست. خط بعدی ستون ها و در نهایت ابعاد پشت به پشت فضاهاست.
نمایش ابعاد داخل پلان به صورت ریز در داخل نقشه ضرورت دارد.
برای اندازه گذاری نقشه ها به صورت استاندارد، باید نکات زیر را رعایت کرد:
براى مشخص کردن هر اندازه اى روی نقشه، از رابط اندازه و خط اندازه استفاده مى شود
رابط اندازه، باید اندکى از خط اندازه بالاتر باشد.


خط اندازه، با خطى که اندازه گذارى مى شود باید موازى بوده و با آن، 5 میلی متر فاصله داشته باشد.
عدد اندازه، در بالاى خط اندازه نوشته مىشود و اندازه خطوط قائم، باید در یک جهت و در سمت چپ خط اندازه ثبت گردد.