گرایش های کارشناسی ارشد عمران

کارشناسی ارشد عمران شامل 11 گرایش زیر است:
۱- مهندسی سازه
۲- مهندسی زلزله
۳- مهندسی مدیریت ساخت
۴- مهندسی ژئوتکنیک
۵- مهندسی آب وسازه های هیدرولیکی
۶- مهندسی و مدیریت منابع آب
۷- مهندسی محیط زیست
۸- مهندسی راه و ترابری
۹- مهندسی حمل و نقل
۱۰- مهندسی سواحل، بنادر و سازه های دریایی
۱۱- مهندسی ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE) 

ییشتر بخوانید: منابع آزمون ارشد عمران

عمران گرایش سازه
یکی از مهمترین گرایش‌های مهندسی عمران که اکثر زمینه‌های کاری عمرانی را پوشش می‌دهد، گرایش سازه است. به‌طور کلی مهندسی سازه در ارتباط با طراحی وآنالیز سازه‌های مختلف مانند ساختمان‌های بلند و کوتاهِ پیچیده، پل‌های بزرگ، تونل‌ها، تأسیسات نفتی، سازه‌های آبی و سدها، سازه‌های صنعتی و نظایر آنها می‌باشد و محور اصلی مباحث تشکیل دهندۀ آن، محاسبه تنش‌ها و نیروهای فعال در سازه‌هاست.
هدف این دوره، آموزش افرادی است که دارای توانایی‌های لازم جهت طراحی و نظارت بر اجرای پروژه‌های تخصصی در زمینه مهندسی سازه گردند. از آنجا که این فارغ التحصیلان علاوه بر توانایی های یک کارشناس عمران،از نظر علمی و پژوهشی در یک زمینه خاص معلومات بیشتری دارند، بنابراین کارایی بیشتری نیز داشته و ضمن آنکه می‌توانند در تمام محیط‌های جذبِ فارغ‌التحصیلان کارشناسی مشغول به کار گردند، توانایی بعهده گرفتن مسئولیتهای بالاتر و سنگین‌ترعلمی، پژوهشی و اجرائی را نیز دارند.
دروس اصلی کارشناسی ارشد و دروس مهم مورد نیاز برای این گرایش از دورۀ کارشناسی
تعداد واحدهای مقطع کارشناسی ارشد عمران در تمام گرایش‌ها در دوره پژوهش‌محور برابر 32 واحد است که شامل 24 واحد دروس تئوری و عملی، 2 واحد سمینار و 6 واحد پایان‌نامه می‌باشد. در دوره آموزش‌محور گرایش سازه نیز به جای 6 واحد پایان‌نامه، 6 واحد درس اختیاری (شامل 2 درس 3 واحدی) گذرانده خواهد شد و در درس سمینار بر روی یک موضوع خاص تحقیق می‌شود. دروس اصلی گرایش سازه عبارتند از:
دینامیک سازه، روش اجزاء محدود و تئوری الاستیسیته به همراه یکی از دروس ریاضیات عالی مهندسی و یا تحلیل غیر ارتجاعی سازه ها
همچنین برخی از دروس اختیاری این گرایش عبارتند از:
سازه‌های بتن‌آرمه پیشرفته، سازه‌های فلزی پیشرفته، تئوری صفحات و پوسته‌ها، طراحی ساختمانها در برابر زلزله، اثر زلزله بر سازه‌های ویژه، نگهداری و ترمیم سازه‌ها، ایمنی در سازه‌ها، طراحی هیدرولیکی سازه‌ها، مهندسی پی پیشرفته، اندرکنش سازه و آب، اندرکنش خاک و سازه، سازه‌های فضایی، مهندسی پل و …
از دروس مهم مورد نیاز برای این گرایش از دوره کارشناسی می‌توان مقاومت مصالح، تحلیل سازه‌ها، طراحی سازه‌های فولادی و طراحی سازه‌های بتنی را نام برد.

عمران گرایش مهندسی زلزله
زلزله یکی از بزرگترین بلاهای طبیعی است که علاوه بر خسارات جانی و مالی، به­ طور غیرمستقیم نیز خساراتی به سازه­ های مهندسی و تأسیسات وارد می‌کند. این آسیب­ها عمدتاً به علت تغییرمکان و جابجایی قسمت هایی از سطح زمین، فروریزی و لغزش تپه­ ها، روانگرایی خاک، ایجاد امواج عظیم در دریا و آتش­ سوزی است.
کشور ایران روی کمربند لرزه­ای آلپ – هیمالایا (که یکی از فعالترین مناطق لرزه­ ای جهان است) قرار دارد. هم‌ اکنون یکی از بخش‌های اصلی در طرح و محاسبۀ سازه‌های مختلف در کشور، بررسی سازه در مقابل زلزله می‌باشد. در همین راستا گرایش مهندسی زلزله از دهه 60 به عنوان یک گرایش مستقل از گرایش سازه، در اکثر دانشگاههای کشور تدریس می­گردد.
هدف دروۀ کارشناسی ارشد زلزله، تربیت افرادی است که دارای توانایی لازم جهت تحلیل، طراحی و نظارت بر سازه­ها در مقابل بارهای ناشی از زلزله بوده و بتوانند در امور مربوط به مقاوم سازی ساختمان­ ها، تأسیسات آبی، انواع سازه­ های خاکی (مانند پی، دیوار حائل و شمع) و … در برابر زلزله و بارهای دینامیکی اظهارنظر کارشناسی نموده و ضمناً توان تحقیقاتی کافی جهت حل مسائلی که در این زمینه­ ها با آن روبرو می­ شوند را دارا باشند. این پروژه­ های تحقیقاتی می­ توانند شامل مطالعه رفتار لرزه­ ای سازه ­های مختلف، مطالعه رفتار دینامیکی اتصالات، مطالعه خواص مکانیکی مصالح تحت بارهای دینامیکی، تهیه نرم­ افزارهای موردنیاز جهت تحلیل دینامیکی و طراحی لرزه ­ای و نظایر آنها باشد. لازم به ذکر است که کشورهایی نظير آمريکا، ژاپن، و نیوزیلند از جمله کشورهای بسیار مطرح در زمینه علم زلزله می­ باشند.
دروس اصلی کارشناسی ارشد و دروس مهم مورد نیاز برای این گرایش از دورۀ کارشناسی
تعداد واحدهای مقطع کارشناسی ارشد زلزله نیز مانند تمام گرایش‌های عمران در دوره پژوهش­ محور برابر 32 واحد است که شامل 24 واحد دروس تئوری و عملی، 2 واحد سمينار و 6 واحد پايان­ نامه است. در دوره آموزش محور نیز به جای 6 واحد پایان‌نامه، 6 واحد درس اختیاری گذرانده خواهد شد و در درس سمینار بر روی یک موضوع خاص تحقیق می‌شود. دروس اصلی گرایش زلزله عبارتند از:
دینامیک سازه­ ها، لرزه شناسی و مهندسی زلزله، طراحی لرزه ای سازه ها و دینامیک خاک
همچنین برخی از دروس اختیاری این گرایش عبارتند از:
اثر زلزله بر سازه­ های ويژه، ساختمانهای بتنی و فلزی مقاوم در برابر زلزله، روش اجزاء محدود، تحلیل خطرپذیری سازه­ ها در برابر زلزله، ارتعاشات تصادفی، اندرکنش خاک سازه، اندرکنش آب و سازه، مکانیک محیط­ های پیوسته، روش­های ترمیم و تقویت ساختمانها در برابر زلزله و …..
از دروس مهم مورد نیاز برای این گرایش از دوره کارشناسی می‌توان دروس مبانی مهندسی زلزله، مقاومت مصالح، تحلیل سازه­ ها و (تا حدودی) سازه­ های فولادی را نام برد.

عمران گرایش مهندسی و مدیریت ساخت
مهندسی و مدیریت ساخت يکی از گرایش­های دوره کارشناسی ارشد عمران است که از ترکیب دو زمینۀ مهندسی ساخت و مدیریت ساخت (که به مدیریت پروژه های عمرانی مرتبط می شود) ایجاد گردیده است.
در تمام جوامع پیشرفته امروزی، مدیریت اجرایی پروژه­ های بزرگ، نقش عمده­ ای در پیشرفت‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی دارد. انجام مناسب و بهینه‌ هر پروژه در گرو مدیریت صحیح و اصولی آن می‌باشد، به ویژه در پروژه‌های عمرانی که با بخش‌های مختلفی مرتبط بوده و معمولاً افراد زیادی در آن فعالیت دارند. علاوه بر این، سرمایه­ گذاری­ هایی که در زمینه­ های ساخت پروژه­ های عمرانی انجام می­ گیرند ارقام بسیار بزرگی را شامل می‌شوند که بدون درنظر گرفتن مسائل علمی و برنامه­ ریزی­ های اصولی، بازده این سرمایه­ ها (با توجه به نقایص حاصل، اتلاف وقت و از دست رفتن کارایی پروژه در مدتی کمتر از عمر مفید آن) عملاً ناچیز خواهد بود. به عنوان مثال سازه­ های موجود در کشور علیرغم طراحی خوب و پیشرفته، درزمینه ساخت و اجرا دارای عیوب و نقص­ های زیادی هستند. همچنین در اجرای پروژه های عمرانی در اکثر موارد شاهد تأخیر در روند کار می­ باشیم. عدم شناخت این رشته توسط پیمانکاران محترم در ایران و عدم پذیرش فارغ التحصیلان این رشته در موقعیت های شغلی، خود دلیلی آشکار بر گمنام بودن این رشته در بازار کار و مبین قصور در امر اجرا و ساخت و سازه­ هاست. این در حالی است که یک مهندس و مدیر ساخت میتواند با استفاده از نرم افزارها و تخصص خود، پروژه را با هزینه کمتر،  کیفیت بهتر و در زمان کمتر به انجام برساند.
با توجه به مطالب فوق می‌توان نتیجه گرفت که هدف دوره کارشناسی ارشد مهندسی و مدیریت ساخت، تربیت افرادی است که دارای توانایی­ های لازم جهت برنامه‌ریزی، هدایت و مدیریتِ اجرا و ساخت پروژه ­های بزرگ عمرانی در سطح ملی، منطقه­ ای و شهری باشند. همچنین فارغ التحصیلان این رشته باید توانایی تحقیقاتی مناسب  جهت حل مسائلی که در زمینه ساخت و اجرا با آن روبرو می­ شوند، داشته باشند. این تحقیقات و پروژه­ های تخصصی می­ تواند در مورد ارزیابی و کنترل پروژه­ های عمرانی، مدیریت پروژه و امور پیمان در ابعاد حقوقی، اقتصادی و اجرایی، شناخت انواع مصالح ساخت و روشهای ساخت، تجزیه و تحلیل عملیات ساخت و نگهداری پروژه­ های بزرگ، استفاده بهینه از ماشین آلات و روش­های ترمیم سازه­ ها باشد.
لازم به ذکر است، اولین دانشگاهی که این گرایش در مقطع کارشناسی ارشد در آن ارائه گردید، دانشگاه علم و صنعت ایران می‌باشد. پس از این دانشگاه، دو دانشگاه امیرکبیر و تهران نیز اقدام به پذیرش دانشجو در این رشته نمودند. در نهایت در سالهای اخیر دانشگاه صنعتی شریف نیز به جرگه پذیرش‌کنندگان دانشجو در این گرایش اضافه شده است.
دروس اصلی کارشناسی ارشد و دروس مهم مورد نیاز برای این گرایش از دورۀ کارشناسی
تعداد واحدهای مقطع کارشناسی ارشد مهندسی و مدیریت ساخت مانند سایر گرایش‌های عمران در دوره پژوهش­ محور برابر 32 واحد است که شامل 24 واحد دروس تئوری و عملی، 2 واحد سمينار و 6 واحد پايان­ نامه است. در دوره آموزش­ محور نیز به جای 6 واحد پایان‌نامه، 6 واحد درس اختیاری گذرانده خواهد شد و در درس سمینار بر روی یک موضوع خاص تحقیق می‌شود. دروس اصلی گرایش مهندسی و مدیریت ساخت عبارتند از:
روش­های ساخت(1)، مدیریت و مقررات پیمان، برنامه­ ریزی و کنترل پروژه به همراه یکی از دروس مدیریت پروژه، تکنولوژی عالی بتن، مدیریت مالی و حسابداری پروژه، مدیریت ایمنی و بهداشت و محیط زیست و یا تحلیل و طراحی سیستم ها
همچنین برخی از دروس اختیاری این گرایش عبارتند از:
مدیریت مالی و حسابداری پیشرفته، مدیریت ریسک، مدیریت ماشین­ آلات، ترمیم و تقویت سازه­ ها، تکنولوژی عالی بتن، روش­های ساخت(2)، اقتصاد مهندسی پیشرفته، تحقیق در عملیات، روش تحقیق و …..
از دروس مهم مورد نیاز برای این گرایش از دوره کارشناسی نیز می‌توان دروس اصول و مدیریت ساخت، طراحی سازه های بتنی و فولادی را نام برد.

عمران گرایش ژئو تکنیک
بنا به قدرت جاذبه، زمین هر جسمی را به سوی خود جذب میکند. ساختمانها و آسمان خراش‌ها، سدهای بزرگ، جرثقیل های غول پیکر، اسکله‌ها، سکوهای نفتی و تحقیقاتی، پایۀ پل‌های مختلف و تقریباً تمامی سازه‌های عمرانی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. در چنین شرایطی ساختمان و سازه بایستی در ارتباط مستقیم با زمینی باشد که بر روی آن قرار می‌گیرد و بار کلیۀ این سازه‌ها توسط سیستم‌های مختلف پی و فونداسیون به زمین، منتقل گردد. بنابراین شناخت دقیق فونداسیون‌ها و زمین یا به عبارتی خاک بستر، جنبه‌های حائز اهمیتی در مهندسی عمران می‌باشند.
امروزه مهندسی خاک و پی تحت عنوان مهندسی ژئوتکنیک، شاخه‌ای از مهندسی عمران می‌باشد که به بررسی و حل مسائل مربوط به طراحی پی‌ها از ساده‌ترین تا پیچیده‌ترین آنها می‌پردازد. با توجه به اینکه طراحی پی به شناخت خاک بستر آن وابسته است، مهندسی ژئوتکنیک به طور خاص با شناخت مشخصات و ویژگی‌های خاک، پی و موضوعات مربوط به دینامیک خاک در ارتباط بوده و می‌توان چنین گفت که مبحث مهندسی ژئوتکنیک پایه و اساس مهندسی سازه است.
یک مهندس ژئوتکنیک علاوه بر اینها مباحث مربوط به تونل‌ها، سدهای خاکی و آزمایشگاه‌های مکانیک خاک را نیز در زمرۀ فعالیت‌های خود قرار می‌دهد.
دروس اصلی کارشناسی ارشد و دروس مهم مورد نیاز برای این گرایش از دورۀ کارشناسی
تعداد واحدهای مقطع کارشناسی ارشد خاک و پی نیز مانند سایر گرایش‌های عمران در دوره پژوهش‌محور برابر 32 واحد است که شامل 24 واحد دروس تئوری و عملی، 2 واحد سمينار و 6 واحد پايان‌نامه است. در دوره آموزش‌محور نیز به جای 6 واحد پایان‌نامه، 6 واحد درس اختیاری گذرانده خواهد شد و در درس سمینار بر روی یک موضوع خاص تحقیق می‌شود. دروس اصلی گرایش خاک و پی عبارتند از:
 مکانیک خاک پیشرفته، دینامیک خاک و مهندسی پی پیشرفته به همراه یکی از دروس ریاضیات عالی مهندسی، مکانیک محیط های پیوسته و روش اجزاء محدود
همچنین برخی از دروس اختیاری این گرایش عبارتند از:
مکانیک سنگ، مکانیک محیط‌های پیوسته، روش‌های عددی در مکانیک خاک،سدهای خاکی، مهندسی تونل، ژئوتکنیک دریائی، تحقیقات محلی در ساختگاه، ژئوتکنیک زیست محیطی، اندرکنش خاک و سازه، بهسازی خاک، آزمایشگاه مکانیک خاک پیشرفته، آزمایشگاه دینامیک خاک، تحقیق در عملیات و …
از دروس مهم مورد نیاز برای این گرایش از دوره کارشناسی می‌توان مکانیک خاک و آزمایشگاه مکانیک خاک، مهندسی پی، استاتیک، مقاومت مصالح، دینامیک خاک(درحد پیش زمینه) و ریاضیات را نام برد.

عمران گرایش آب و سازه های هیدرولیکی
کارشناسی ارشد آب و سازه‌های هیدرولیکی یکی از گرایش‌های کارشناسی ارشد عمران است که در زمینه تحلیل و طراحی سازه‌هایی که به نوعی با آب سروکار داشته و در ساختمان‌های هیدرولیکی به‌کار برده می‌شوند، فعالیت دارد. در واقع اين گرايش ترکیبی از گرایش‌های سازه و آب می‌باشد.این گرايش همچنین با مباحث مطرح شده در هر دو موضوع مهندسی محیط زیست وبهداشت نیز ارتباط دارد. البته همانطور که عنوان شد، تأکید بیشتر این گرایش بر روی طراحی و محاسبه‌سازه‌های مرتبط با آب می‌باشد و مطالعات هیدرولوژیکی چندان در حیطه‌ مباحث این گرایش نیست.
اگر بخواهیم صادقانه در مورد این گرایش اظهار نظر کنیم، باید بگوییم که مهندسی آب و سازه‌های هیدرولیکی گرایشی است کاملاً ابتکاری که نظیر آن را فقط می‌توان در کشور هلند یافت؛ چرا که یکی از چالش‌های پیش رو برای دولتمردان هلندی حفظ تمامیت ارضی کشور در مقابل بالا آمدن سطح آب دریا است. اما ضرورت این گرایش در ایران با توجه به رشد جمعیت و نگرش تازه‌ای که در سالهای اخیر به استفادۀ بهینه از آبهای کشور، در جهت تأمین آب آشامیدنی صورت گرفته و نیز تمرکز توجه بر امور مربوط به سدسازی، کاملاً مشهود است و همین موضوع نیاز به وجود متخصصین در زمینه‌های مختلف و نیز در سطوح مختلف صنعتِ آب را پررنگ‌تر می‌سازد.
مهندسین عمران، از گرایش آب و سازه‌های هیدرولیکی به مارماهی تعبیر می‌کنند. اما چرا مارماهی؟ پاسخ این پرسش بسیار روشن است. با انتخاب این گرایش، يک مهندس عمران توانایی پیدا می‌کند که هم کارهای سازه‌ای انجام دهد و هم کارهای آبی، از جمله وارد شدن به بحث‌های منابع آب که خاص رشته‌های مدیریت منابع آب و محیط زیست است.
با اینکه نباید از نکات فوق به هنگام انتخاب این گرایش غافل شد، اما روی هم رفته کارشناسی ارشد  آب و سازه‌های هیدرولیکی گرایشی است که يک مهندس عمران همانند همان مارماهی در آن آزاد است و قابلیت انعطاف دارد. این خود حسن بسیار بزرگی است در سیستم بسته آموزشی ایران! برای مثال دانشجویان این گرایش امکان انتخاب درسهای اصلی گرایش سازه، زلزله و آب یا حتی محیط زیست را جهت دروس اختیاری دارند.
دروس اصلی کارشناسی ارشد و دروس مهم مورد نیاز برای این گرایش از دورۀ کارشناسی
تعداد واحدهای مقطع کارشناسی ارشد سازه‌های هیدرولیکی مانند سایر گرایش‌های عمران در دوره پژوهش‌محور برابر 32 واحد است که شامل 24 واحد دروس تئوری و عملی، 2 واحد سمينار و 6 واحد پايان‌نامه است. در دوره آموزش‌محور به جای 6 واحد پایان‌نامه، 6 واحد درس اختیاری گذرانده خواهد شد و در درس سمینار بر روی یک موضوع خاص تحقیق می‌شود. دروس اصلی گرایش سازه های هیدرولیکی عبارتند از:
هیدرولیک پیشرفته و طراحی هیدرولیکی سازه‌ها به همراه یکی از دروس روش اجزاء محدود، هیدرودینامیک و یا هیدرولیک محاسباتی و نیز یکی از دروس سد های خاکی و یا سد های بتنی
همچنین برخی از دروس اختیاری این گرایش عبارتند از:
هیدرودینامیک، سدهای خاکی، سدهای بتنی، دینامیک سازه‌ها،اندرکنش آب و سازه، هیدرولوژی پیشرفته، ریاضیات عالی مهندسی ،مکانیک محیط‌های پیوسته، هیدرولیک محاسباتی، آبهای زیرزمینی و …
از دروس مهم مورد نیاز برای این گرایش از دوره کارشناسی می‌توان مکانیک سیالات، هیدرولیک، دینامیک، دینامیک سازه‌ها (در حد آشنایی)، آبهای زیر‌زمینی و ریاضیات را نام برد.

عمران گرایش مهندسی و مدیریت منابع آب
با توجه به اینکه توسعه کشور در زمینه‌های کشاورزی، صنعتی،عمران و …بستگی به میزان آب قابل استفاده دارد، می‌توان صنعت آب در ایران را در زمره صنایع مادر به حساب آورد. دورۀ کارشناسی ارشد مدیریت منابع آب به منظور تربیت متخصصانی تدوین شده است که بتوانند در زمینه‌های شناخت منابع آب و کنترل و بهسازی کیفیت منابع آب اطلاعات لازم رابه دست آورند تا بتوانند در مراحل مختلف طراحی، نظارت و مدیریت پروژه‌های آب کار کنند.
این دوره کارشناسی ارشد خود شامل دو گرایش اصلی  هیدرولوژی و مدیریت و برنامه­ ریزی منابع آب می­ باشدکه دارای واحدهای اجباری مشترک بوده و در دروس اختیاری، دانشجو می­تواند در یکی از این دو گرایش اصلی واحدها را بگذراند و تخصص پیدا کند. لازم به ذکر است که این دوره کارشناسی ارشد، تنها مخصوص رشته مهندسی عمران نبوده و از میان مهندسین مکانیک(حرارت و سیالات) و کشاورزی(آبیاری) نیز دانشجو می­ پذیرد.
ارتباط این گرایش با سایر گرایش های کارشناسی ارشد
این دوره می­ تواند مکملی برای دوره­ های دیگر کارشناسی ارشد عمران باشد که مهمترین آنها آب و سازه‌های هیدرولیکی و سازه‌های دریایی است.
دروس اصلی کارشناسی ارشد و دروس مهم مورد نیاز برای این گرایش از دورۀ کارشناسی
در گرایش مهندسی و مدیریت منابع آب نیز مانند سایر گرایش‌های کارشناسی ارشد عمران، تعداد واحدهای مقطع کارشناسی ارشد در دوره پژوهش ­محور برابر 32 واحد است که شامل 24 واحد دروس تئوری و عملی، 2 واحد سمينار، و 6 واحد پايان­ نامه است. در دوره آموزش­ محور نیز به جای 6 واحد پایان‌نامه، 6 واحد درس اختیاری گذرانده خواهد شد و در درس سمینار بر روی یک موضوع خاص تحقیق می‌شود. دروس اصلی گرایش مهندسی و مدیریت منابع آب عبارتند از:
آب های زیرزمینی پيشرفته، هیدرولوژی مهندسی پیشرفته و تحلیل و مدیریت سیستمهای منابع آب (1) به همراه یکی از دروس هیدروانفورماتیک و یا کاربرد RS و GIS در مهندسی عمران آب
همچنین برخی از دروس اختیاری این گرایش عبارتند از:
مبانی هیدرولیک دریا، تحلیل سیستم های منابع آب(2)، آبهای زیرزمینی، هیدرولیک پیشرفته، روش­های عددی در مهندسی آب، مهندسی رودخانه، روش اجزاء محدود، هیدرودینامیک، طراحی هیدرولیکی سازه­ ها، کنترل کیفیت منابع آب، اکتشاف و استخراج منابع آب، مهندسی سواحل، اثرات زیست محیطی توسعه منابع آب و …..

عمران گرایش مهندسی محیط زیست
کارشناسی ارشد محیط زیست گرایشی از رشته مهندسی عمران است که با موضوعاتی نظیر عملکرد مواد شیمیایی و زیست‌شناسی موجودات، مباحث مربوط به اتلاف گرما و انرژی حرارتی، تصفیه و پالایش آب و هوا و اصلاح وبهبود مکان‌هایی که در اثر آسیب‌های قبلی و آلودگی­ های صنعتی صدمه دیده‌اند، در ارتباط می­باشد.
هدف دوره کارشناسی ارشد محیط زیست، افزایش اطلاعات کارشناسانی نظیر کارشناسان مهندسی عمران، مهندسی آب، مهندسی شیمی، مهندسی محیط زیست، مهندسی مکانیک، مهندسی بهداشت محیط و آموزش افرادی است که دارای توانایی های لازم جهت طراحی و نظارت برحسن اجرای پروژه‌های تخصصی در زمینه‌های مختلف مهندسی محیط زیست بوده و در ضمن قادر به انجام تحقیقات لازم جهت حل مسائل و مشکلات زیست محیطی کشور باشند. از جمله پروژه های تخصصی مرتبط با این رشته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
 شناخت و کنترل آلودگی منابع آب، خاک و هوا
 طراحی تاسیسات آب و فاضلاب شهری، روستایی و صنعتی
 کنترل آلودگیهای حاصل از مواد زائد جامد
 برنامه ریزی و مدیریت اجرای طرح‌های زیست محیطی
 ارزیابی زیست محیطی طرح‌های عمرانی
این گرایش کارشناسی ارشد، مختص گروه مهندسی عمران نمی­باشد و از رشته­ های مهندسی آب، مهندسی مکانیک، مهندسی محیط زیست (بهداشت محیط)، شیمی (نساجی) و مهندسی پلیمر نیز پذیرش دانشجوی کارشناسی ارشد دارد.
دروس اصلی کارشناسی ارشد و دروس مهم مورد نیاز برای این گرایش از دورۀ کارشناسی
تعداد واحدهای مقطع کارشناسی ارشد محیط زیست مانند تمام گرایش‌های دیگر عمران در دوره پژوهش­ محور برابر 32 واحد است که شامل 24 واحد دروس تئوری و عملی، 2 واحد سمینار و 6 واحد پایان­ نامه است. در دوره آموزش­ محور نیز به جای 6 واحد پایان‌نامه، 6 واحد درس اختیاری گذرانده خواهد شد و در درس سمینار بر روی یک موضوع خاص تحقیق می‌شود. دروس اصلی گرایش محیط زیست عبارتند از:
اصول مهندسی تصفیه آب و فاضلاب و مبانی انتقال و انتشار و مدلسازی آلاینده ها به همراه دو درس از بین دروس اصول مهندسی آلودگی هوا، اصول مهندسی و مدیریت پسماند و توسعۀ پایدار و مدیریت محیط زیست
همچنین برخی از دروس اختیاری این گرایش عبارتند از:
آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی، مواد زاید خطرناک، روش‌های عددی در مهندسی محیط زیست، طراحی تصفیه‌خانه آب و فاضلاب، آلودگی صدا و کنترل آن، مدیریت و برنامه‌ریزی محیط زیست، زباله‌سوزی، تصفیه فاضلاب‌های صنعتی، آلودگی خاک، آلودگیهای دریا و روش‌های کنترل آن، تصفیه آب، روش‌های ارزیابی زیست محیطی پروژه‌ها، طراحی تجهیزات کنترل آلودگی هوا، اندازه‌گیری و ارزیابی آلودگی هوا، تهویه صنعتی، کنترل آلودگی هوا در محیط‌های بسته، مدیریت کیفی منابع آب و …..

عمران گرایش راه و ترابری
در گذشته از رشته مهندسی عمران با عنوان مهندسی راه و ساختمان نام برده می‌شد (راه: راه و ترابری، ساختمان: سازه) که اين موضوع خود بیانگر ریشه‌دار بودن گرايش راه و ترابری در مهندسی عمران می‌باشد.
مهندسی راه و ترابری گرایشی است که در آن اصول و استانداردهای نوين در ساخت راه‌های جديد و بهسازی راه‌های قديمی مورد توجه و پژوهش قرار می‌گيرد. در این گرایش به صورت خاص به طرح هندسی انواع راه‌های ارتباطی (اعم از راه‌های درون شهری، برون شهری، راه‌آهن، فرودگاه و …) و مباحث مربوط به طراحی روسازی، زيرسازی، مديريت و نگهداری و تحليل ترافيکی راه‌ها پرداخته می‌شود. همچنين طراحی مسيرهای خاص از جمله طراحی تونل، طراحی پل و مشخصات فنی و مهندسی آنها نيز از مواردی است که در اين گرایش مطرح است.
هدف این دوره، آموزش افرادی است که در نهایت دارای توانایی‌های لازم جهت طراحی و نظارت بر اجرای پروژه‌های تخصصی در زمینه مهندسی راه و ترابری گردند و ضمناً توان تحقیقاتی کافی جهت حل مسائلی که در این زمینه‌ها با آن روبرو می‌شوند را دارا باشند. همانگونه که پیشتر گفته شد این پروژه‌های تخصصی می‌تواند شامل راه، راه‌آهن، فرودگاه، حمل و نقل و ترابری باشد. کشورهای پيشرفته نظير آمريکا، استراليا، آلمان و انگليس در عرصه پژوهشی در رشته راه و ترابری پيشتاز بوده و برای آن امتيازات خاصی قائل می‌باشند، به عنوان مثال دولت آمريکا سالانه ميلياردها دلار صرف پروژه‌های تحقيقاتی اين رشته می‌کند.
دروس اصلی کارشناسی ارشد و دروس مهم مورد نیاز برای این گرایش از دورۀ کارشناسی
تعداد واحدهای مقطع کارشناسی ارشد راه و ترابری مثل تمام گرایش‌های عمران در دوره پژوهش‌محور برابر 32 واحد است که شامل 24 واحد دروس تئوری و عملی، 2 واحد سمينار و 6 واحد پايان‌نامه است. در دوره آموزش‌محور نیز به جای 6 واحد پایان‌نامه، 6 واحد درس اختیاری گذرانده خواهد شد و در درس سمینار بر روی یک موضوع خاص تحقیق می‌شود. دروس اصلی گرایش راه و ترابری عبارتند از:
طرح هندسی راه پیشرفته، تحلیل و طراحی روسازی پیشرفته و تکنولوژی و مواد روسازی به همراه یکی از دروس مهندسی ترافیک پیشرفته و یا مدیریت تعمیر و نگهداری راه
همچنین برخی از دروس اختیاری این گرایش عبارتند از:
طرح و محاسبه راه‌آهن، مهندسی تونل، مهندسی پل، طراحی فرودگاه، ریاضیات مهندسی پيشرفته، اصول مهندسی بنادر، مديريت و نگهداری راه، آزمايشگاه قير و آسفالت، مکانیک خاک پیشرفته، تکنولوژی عالی بتن، روش اجزاء محدود، برنامه‌ريزی حمل و نقل، تقاضا در حمل و نقل، تحقيق در عمليات، ايمنی در ترافيک و …..
از دروس مهم مورد نیاز برای این گرایش از دوره کارشناسی می‌توان طرح هندسی راه(راهسازی)، روسازی و مهندسی ترافیک را نام برد.

عمران گرایش حمل و نقل
حمل و نقل یکی از گرایش های عمران دربخش تحصیلات تکمیلی است که دارای نقاط مشترک بسیاری با گرایش راه و ترابری می­ باشد. موضوعات تحت پوشش گرایش حمل و نقل را در یک تقسیم بندی کلی می توان به چهار دستۀ حمل و نقل دریایی، ریلی، هوایی و جاده ای تقسیم نمود که با جزئیات بیشتر به شرح زیر می‌باشند:
–  حمل و نقل شامل: مدیریت سیستم­های حمل و نقل، مطالعه تولید، توزیع و جذب سفر، مکان­ یابی احداث پارکینگ­ها و کنترل ترافیکی
– سیستم­های هوشمند حمل و نقل شامل: طراحی چراغ های راهنمایی با زمانبندی­ های هوشمند و تسهیلات هوشمند حمل و نقل (مانند تشخیص تصادفات، فاصله ایمنی وسایل نقلیه،پارکینگ های هوشمند و ….)
– ایمنی ترافیک، تصادفات و ریسک شامل: بهبود ایمنی معابر و راه ها، تعیین نقاط حادثه خیز، مدلسازی و پیش بینی تصادفات و ……
– حمل و نقل ریلی شامل: طراحی خطوط حمل و نقل ریلی بین شهری و درون شهری، برنامه ریزی ایستگاه ها و فواصل زمانی حرکت قطارها
– حمل و نقل هوایی و دریایی شامل: برنامه ریزی حمل و نقل هوایی و دریایی و طرح فرودگاه ها و بنادر
– مهندسی ترافیک شامل: مدلسازی جریان ترافیک با و یا بدون استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری، بررسی تأثیرات پارامترهای جریان ترافیک مانند سرعت، حجم و تاخیر برمصرف سوخت و محیط زیست، بررسی رفتار رانندگان در تحلیل­های ترافیکی، فرهنگ سازی ترافیک و ……
دروس اصلی کارشناسی ارشد و دروس مهم مورد نیاز برای این گرایش از دورۀ کارشناسی
تعداد واحدهای مقطع کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی حمل و نقل مانند سایر گرایش‌های عمران در دوره پژوهش‌ محور برابر 32 واحد است که شامل 24 واحد دروس تئوری و عملی، 2 واحد سمينار و 6 واحد پايان­ نامه است. در دوره آموزش­ محور نیز به جای 6 واحد پایان‌نامه، 6 واحد درس اختیاری گذرانده خواهد شد و در درس سمینار بر روی یک موضوع خاص تحقیق می‌شود. دروس اصلی گرایش حمل و نقل عبارتند از:
تحلیل و ارزیابی سیستم های حمل و نقل، مهندسی ترافیک پیشرفته، برنامه ریزی حمل و نقل و تقاضا در حمل و نقل
همچنین برخی از دروس اختیاری این گرایش عبارتند از:
حمل و نقل هوایی، حمل ونقل دریایی، اقتصاد حمل و نقل،لوجستیک، تحقیق در عملیات، طراحی فرودگاه، ایمنی در ترافیک و …..
از دروس کارشناسی مهم مورد نیاز برای این گرایش از دوره کارشناسی می‌توان مهندسی ترافیک و مهندسی ترابری را نام برد.

عمران گرایش سواحل، بنادر و سازه های دریایی
گرایش سازه‌های دریایی شامل سه بخش onshore ،nearshore وoffshore  می باشد.دربخش on shore و near shore به تحلیل وطراحی سازه‌های ساحلی ونزدیك ساحل ماننداسكله‌های فولادی و بتنی،موج‌شكن‌ها، خطوط لوله ساحلی و همچنین تحلیل جریانات رسوب،تثبیت سواحل و… پرداخته می‌شود. دربخش offshore نیز تحلیل وطراحی سازه های دورازساحل مانندسكوهای نفتی،خطوط لوله كف دریا در آب های عمیق و… مدنظر است.
دركشورهای پیشرفته گرایش سازه های دریایی به سه بخش مهندسی دریا،مهندسی سواحل و مهندسی سازه‌های دریایی تقسیم می­ شود كه در كشور ما كلیه این گرایش ها تحت عنوان سواحل، بنادر و سازه های دریایی ارایه می شود.
هدف دورۀ کارشناسی ارشد سازه‌های دریایی آموزش افرادی است که با شناخت کافی از اصول طراحی سازه ­ها و نیز آشنایی با کارهای دریایی، دارای توانایی‌های لازم جهت طراحی و نظارت بر اجرای پروژه­ های عمرانی و تخصصی این گرایش بوده و ضمناً توان تحقیقاتی کافی جهت حل مسائلی که در این زمینه­ ها با آن روبرو می­ شوند را دارا باشند. این پروژه­ های تخصصی می­تواند شامل انواع اسکله­ ها، موج ­شکن­ ها، سکوهای دریایی، دیوارهای ساحلی و تأسیسات حفاظتی سواحل، ستون های مهاربند و کلیه تأسیسات بندری باشد.
دروس اصلی کارشناسی ارشد و دروس مهم مورد نیاز برای این گرایش از دورۀ کارشناسی
تعداد واحدهای مقطع کارشناسی ارشد سازه‌های دریایی برابر 32 واحد است که شامل 24 واحد دروس تئوری و عملی، 2 واحد سمینار و 6 واحد پایان­ نامه است. دروس اصلی گرایش سازه­ های دریایی عبارتند از:
مبانی هیدرولیک دریا و اصول طراحی سازه­ های  دریایی متعارف به همراه یکی از دروس دینامیک سازه­ های دریایی و یا اصول مهندسی سواحل و نیز یکی از دروس روش های عددی در مهندسی دریا و یا روش اجزاء محدود
همچنین برخی از دروس اختیاری این گرایش عبارتند از:
سکوهای دریایی، طراحی بنادر، ژئوتکنیک دریایی، اجرای سازه­ های دریایی

عمران گرایش مهندسی محیط زیست
کارشناسی ارشد محیط زیست گرایشی از رشته مهندسی عمران است که با موضوعاتی نظیر عملکرد مواد شیمیایی و زیست‌شناسی موجودات، مباحث مربوط به اتلاف گرما و انرژی حرارتی، تصفیه و پالایش آب و هوا و اصلاح وبهبود مکان‌هایی که در اثر آسیب‌های قبلی و آلودگی­ های صنعتی صدمه دیده‌اند، در ارتباط می­باشد.
هدف دوره کارشناسی ارشد محیط زیست، افزایش اطلاعات کارشناسانی نظیر کارشناسان مهندسی عمران، مهندسی آب، مهندسی شیمی، مهندسی محیط زیست، مهندسی مکانیک، مهندسی بهداشت محیط و آموزش افرادی است که دارای توانایی های لازم جهت طراحی و نظارت برحسن اجرای پروژه‌های تخصصی در زمینه‌های مختلف مهندسی محیط زیست بوده و در ضمن قادر به انجام تحقیقات لازم جهت حل مسائل و مشکلات زیست محیطی کشور باشند. از جمله پروژه های تخصصی مرتبط با این رشته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
 شناخت و کنترل آلودگی منابع آب، خاک و هوا
 طراحی تاسیسات آب و فاضلاب شهری، روستایی و صنعتی
 کنترل آلودگیهای حاصل از مواد زائد جامد
 برنامه ریزی و مدیریت اجرای طرح‌های زیست محیطی
 ارزیابی زیست محیطی طرح‌های عمرانی
این گرایش کارشناسی ارشد، مختص گروه مهندسی عمران نمی­باشد و از رشته­ های مهندسی آب، مهندسی مکانیک، مهندسی محیط زیست (بهداشت محیط)، شیمی (نساجی) و مهندسی پلیمر نیز پذیرش دانشجوی کارشناسی ارشد دارد.
دروس اصلی کارشناسی ارشد و دروس مهم مورد نیاز برای این گرایش از دورۀ کارشناسی
تعداد واحدهای مقطع کارشناسی ارشد محیط زیست مانند تمام گرایش‌های دیگر عمران در دوره پژوهش­ محور برابر 32 واحد است که شامل 24 واحد دروس تئوری و عملی، 2 واحد سمینار و 6 واحد پایان­ نامه است. در دوره آموزش­ محور نیز به جای 6 واحد پایان‌نامه، 6 واحد درس اختیاری گذرانده خواهد شد و در درس سمینار بر روی یک موضوع خاص تحقیق می‌شود. دروس اصلی گرایش محیط زیست عبارتند از:
اصول مهندسی تصفیه آب و فاضلاب و مبانی انتقال و انتشار و مدلسازی آلاینده ها به همراه دو درس از بین دروس اصول مهندسی آلودگی هوا، اصول مهندسی و مدیریت پسماند و توسعۀ پایدار و مدیریت محیط زیست
همچنین برخی از دروس اختیاری این گرایش عبارتند از:
آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی، مواد زاید خطرناک، روش‌های عددی در مهندسی محیط زیست، طراحی تصفیه‌خانه آب و فاضلاب، آلودگی صدا و کنترل آن، مدیریت و برنامه‌ریزی محیط زیست، زباله‌سوزی، تصفیه فاضلاب‌های صنعتی، آلودگی خاک، آلودگیهای دریا و روش‌های کنترل آن، تصفیه آب، روش‌های ارزیابی زیست محیطی پروژه‌ها، طراحی تجهیزات کنترل آلودگی هوا، اندازه‌گیری و ارزیابی آلودگی هوا، تهویه صنعتی، کنترل آلودگی هوا در محیط‌های بسته، مدیریت کیفی منابع آب و …..

مقالات دیگر

_______________________________________________________