معرفی رشته مهندسی عمران

معرفی رشته مهندسی عمران
زمانی‌که از کنار یک ساختمان یا یک پل عبور می‌کنید متوجه سازه‌های مختلفی در ساخت آن‌ها می‌شوید. تمامی سازه‌هایی که در ساختمان‌ها، جاده‌ها، پل‌ها، فرودگاه‌ها، دکل‌های مخابراتی و … مشاهده می‌کنید توسط مهندسان عمرانی اجرا شده‌اند. این موضوع به خوبی نشان می‌دهد که چقدر مهندسی عمران تاثیر مهمی در جامعه دارد. مهندسی عمران به ساخت و ساز و طراحی سازه‌های مختلف می‌پردازد و گرایش‌های زیادی در مقاطع تحصیلی دارد.
داوطلبانی که رشته مهندسی عمران را به عنوان رشته دانشگاهی خود انتخاب می‌کنند در طول دوران تحصیل با ساخت سازه‌های مختلفی آشنا می‌شوند. رشته عمران با ساخت سازه‌های سبک مانند ساختمان، سازه‌های بزرگ و عظیم مانند برج، سازه‌های مربوط به سد، سازه‌های مربوط به ساخت جاده، سازه‌های ساخت فرودگاه و … ارتباط دارد. همان طور که مشاهده می‌کنید مهندسی عمران تنها به ساخت و ساز ساختمان مربوط نمی‌شود و صنایع مختلفی را در بر می‌گیرد. اکثر افراد جامعه رشته مهندسی عمران را با نام راه و ساختمان می‌سازند. داوطلبانی که این رشته را برای ادامه تحصیل انتخاب می‌کنند باید حوصله و دقت زیادی داشته باشند.
رشته مهندسی عمران در میان رشته‌های مهندسی یک رشته پردرآمد محسوب می‌شود. با توجه به شرایط جامعه این رشته بازار کار خوبی دارد و هر سال به دنبال جذب داوطلبان زیادی است. رشته مهندسی عمران بر خلاف رشته معماری که به زیبایی سازه دقت می‌کند، جنبه‌های فنی سازه را بررسی می‌کند. مهندسان عمران باید به ایمنی و امنیت سازه توجه زیادی داشته باشند تا افراد با خیال راحت در آنجا حضور داشته باشند. با توجه به تمامی این تعاریف مهندسی عمران به فکر ساخت و سازه‌های عمرانی با ایمنی و امنیت بالاست.

چرا مهندسی عمران!؟
داوطلبان سوالات زیادی در مورد انتخاب رشته مهندسی عمران دارند. آیا رشته مهندسی عمران ارزش خواندن دارد؟ آیا رشته مهندسی عمران رشته دشواری است؟ و …. ما در این مطلب به تمامی این سوالات به بهترین شکل پاسخ می‌دهیم تا داوطلبان با اطلاعات بیشتری این رشته را انتخاب کنند. چرا مهندسی عمران؟ چرا این رشته را برای ادامه تحصیل انتخاب کنیم؟ اولین و مهم‌ترین پاسخ به این سوال به بازار کار این رشته مربوط می‌شود. بازار کار رشته مهندسی عمران بسیار مناسب است و داوطلبان نمی‌توانند بازار کار را نادیده بگیرند.
رشته مهندسی عمران در کنار بازار کار مناسبی که دارد از درآمد بالایی نیز برخوردار است. بازار کار مناسب و درآمد بالا دلایل مناسبی هستند که داوطلبان این رشته را به عنوان رشته دانشگاهی خود انتخاب کنند. بسیاری از داوطلبان به صورت خانوادگی با شغل ساخت و ساز در ارتباط هستند و برای داشتن مدرک معتبر و دانشگاهی به سراغ این رشته می‌روند. چرا مهندسی عمران؟ مهندسی عمران فرصتی به داوطلبان ارائه می‌دهد تا آن‌ها از مقطع کاردانی تا دکتری این رشته را انتخاب کنند و به ادامه تحصیل بپردازند.
داوطلبان معمولا هنگام انتخاب رشته به معیارهای زیادی توجه می‌کنند. رشته تحصیلی باید درآمد زیادی داشته باشد و در کنار آن باید بازار کار آن نیز مناسب باشد. مهندسی عمران هر دو معیار مهم داوطلبان را شامل می‌شود. البته این دو ویژگی تنها معیارهای مهم این رشته تحصیلی نیستند. داوطلبانی که از این رشته فارغ‌التحصیل می‌شوند به طور کامل رضایت شغلی از این رشته دارند. درآمدی که مهندسان عمران از این رشته به دست می‌آورند کیفیت زندگی آن‌ها را به صورت مثبت تحت تاثیر قرار می‌دهد. بنابراین رشته مهندسی عمران یک رشته دانشگاهی آینده‌دار است و داوطلبان با خیال راحت می‌توانند این رشته را انتخاب کنند. با توجه به این شرایط داوطلبان نباید نگران انتخاب این رشته تحصیلی باشند.

تفاوت رشته معماری با مهندسی عمران
یکی از سوالاتی که اکثر داوطلبان قبل از انتخاب رشته با آن مواجه می‌شوند، تفاوت رشته معماری با مهندسی عمران است. قبل از اینکه به سراغ معرفی رشته مهندسی عمران برویم بهتر است با تفاوت این دو رشته آشنا شوید. رشته معماری ترکیبی از هنر و مسائل فنی است. دانشجویان نه تنها  در این رشته مسائل فنی را آموزش می‌بینند بلکه با جنبه‌های هنر ساخت و ساز نیز آشنا می‌شوند. اما رشته مهندسی عمران بیشتر بر روی مسائل فنی ساخت و ساز تاکید دارد.

رشته مهندسی عمران در کدام زیرگروه قرار دارد؟
رشته مهندسی عمران یکی از محبوب‌‌ترین رشته‌های مهندسی در گروه ریاضی است. این رشته پردرآمد کارهای ساختمانی و غیر ساختمانی را شامل می‌شود و گرایش‌های مختلفی در مقاطع مختلف دارد. داوطلبان گروه ریاضی برای اینکه در رشته عمران قبول شوند باید اطلاعات زیادی در مورد این رشته داشته باشند. رشته مهندسی عمران در کدام زیرگروه ریاضی قرار دارد؟ اولین و مهم‌ترین سوالی که پاسخ آن را باید بدانیم زیرگروه رشته عمران است. اما برای پاسخگویی به این سوال باید با تعدادی از تغییرات کنکور سراسری آشنا شویم. برخی از تغییرات کنکور سراسری زیرگروه رشته مهندسی عمران را تحت تاثیر قرار داده است.
اولین تغییر کنکور سراسری که تاثیر بسیار مهمی بر روی رتبه نهایی داوطلبان خواهد داشت، حذف دروس عمومی از کنکور است. دروس عمومی از کنکور سراسری حذف می‌شوند و داوطلبان دیگر به سوالات ادبیات فارسی، دین و زندگی، عربی و زبان انگلیسی پاسخ نمی‌دهند. این بدین معنی است که داوطلبان در گروه‌های آموزشی خود تنها به سوالات دروس تخصصی پاسخگو هستند. با توجه به این شرایط داوطلبان گروه ریاضی باید به سوالات سه درس تخصصی ریاضی، فیزیک و شیمی در کنکور سراسری پاسخ دهند. دروس عمومی از دفترچه عمومی حذف می‌شوند، اما بر روی سوابق تحصیلی داوطلبان تاثیرگذار هستند.
سوال اصلی داوطلبان در مورد این است که رشته مهندسی عمران در کدام زیرگروه قرار دارد؟ رشته مهندسی عمران تا قبل از کنکور 1402 در زیرگروه 1 قرار داشت، اما این شرایط در حال حاضر اینگونه نیست. با توجه به آخرین تغییرات کنکور سراسری، زیرگروه‌ها از کنکور سراسری حذف شده‌اند. این بدین معنی است که تمامی رشته‌ها در یک گروه قرار دارند. با توجه به این شرایط ضرایب دروس تخصصی چگونه محاسبه می‌شود؟ تمامی رشته‌ها دارای ضرایب یکسان هستند. این بدین معنی است که سه درس تخصصی ریاضی، فیزیک و شیمی برای تمامی رشته‌ها ضریب یکسانی دارند.

رشته مهندسی عمران مناسب کدام داوطلبان است؟
کدام داوطلبان باید به سراغ رشته مهندسی عمران بروند؟ رشته مهندسی عمران برای کدام داوطلبان مناسب است؟ رشته مهندسی عمران برای داوطلبانی مناسب است که به دروس ریاضی و فیزیک علاقه زیادی دارند. بنابراین اگر دروس فیزیک و ریاضی دروس مورد علاقه شما نیستند بهتر است به سراغ این رشته نروید. داوطلبانی که به ساخت و ساز سازه‌های ساختمانی و غیر ساختمانی علاقه دارند به راحتی می‌توانند در این رشته به ادامه تحصیل بپردازند. یکی از مهم‌ترین نکاتی که داوطلبان در مورد رشته مهندسی عمران باید به آن توجه کنند در مورد روحیه کاری در این رشته است. داوطلبان باید روحیه بسیار بالایی برای حضور در این رشته داشته باشند، اما منظور از روحیه بالا چیست؟ مهندسان عمران حجم کاری زیادی دارند و ساعات حضور آن‌ها در ساختمان بسیار بالاست. بنابراین این رشته فشار کاری زیادی دارد و داوطلبان باید با روحیه کاری بالا به سراغ این رشته تحصیلی بروند.
محیط‌های عمرانی همیشه سر و صدای زیادی دارند. داوطلبانی که این رشته را انتخاب می‌کنند باید با صدای زیاد مشکلی نداشته باشند، زیرا آن‌ها همیشه در محیط‌های پر سر و صدا هستند. یکی دیگر از ویژگی‌هایی که داوطلبان باید در این رشته داشته باشند، آرامش است. این رشته برای داوطلبانی که استرس دارند به هیچ عنوان مناسب نیست. حوادث زیادی در محیط‌های کاری مهندسی عمران رخ می‌دهد و داوطلبان باید آرامش خود را تحت هر شرایطی حذف کنند. این رشته برای کدام داوطلبان مناسب است؟ این رشته برای داوطلبانی که خلاق و ایده ‌پرداز هستند بسیار مناسب است. داوطلبان باید در این رشته توانایی تحلیل داده داشته باشند و مسائل پیچیده ریاضی را حل کنند. با توجه به تمامی این شرایط مهم‌ترین معیارها برای داوطلبان علاقه به درس فیزیک، ریاضی و داشتن روحیه کاری بالاست. داوطلبانی که این خصوصیات را دارند به راحتی می‌توانند در این رشته موفق شوند.

گرایش های مهندسی عمران در مقاطع مختلف
گرایش های مهندسی عمران – کارشناسی
داوطلبان در مقطع کارشناسی با گرایش‌های مختلفی روبه‌رو هستند. این بدین معنی است که داوطلبان در مقطع کارشناسی مهندسی عمران حق انتخاب گرایش دارند. انتخاب گرایش در همان ترم اول و از زمان قبولی در رشته مهندسی عمران بر واحدهای درسی داوطلبان اعمال می‌شود. داوطلبان در مقطع کارشناسی با 3 گرایش مهندسی عمران روبه‌رو هستند. این بدین معنی است که داوطلبان می‌توانند با توجه به علاقه خود سه گرایش مختلف را انتخاب کنند. گرایش‌های مقطع کارشناسی مهندسی عمران به صورت زیر هستند:
    مهندسی عمران گرایش عمران
    مهندسی عمران گرایش نقشه‌برداری
    مهندسی عمران گرایش آب
گرایش های عمران در مقطع کارشناسی ارشد
آیا داوطلبان پس از مقطع کارشناسی امکان ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد را دارند؟ آیا مقطع کارشناسی ارشد نیز گرایش‌هایی برای ادامه تحصیل دارد؟ بله داوطلبان پس از فارغ‌التحصیلی می‌توانند برای ادامه تحصیل در مقطع ارشد مهندسی عمران اقدام کنند. رشته مهندسی عمران در مقطع کارشناسی ارشد گرایش‌های مختلفی دارد. داوطلبان به راحتی می‌توانند با توجه به علاقه و استعداد خود یکی از گرایش‌های ارشد مهندسی عمران را برای ادامه تحصیل انتخاب کنند. تعداد کل واحدهای درسی در مقطع کارشناسی ارشد مهندسی عمران 32 واحد است. داوطلبان باید در مدت زمان 2 الی 3 سال این دروس را با بهترین نمرات سپری کنند. دروس اجباری 12 واحد، دروس اختیاری 12 واحد، سمینار 2 واحد و پروژه 6 واحد از دروس مهندسی عمران در مقطع کارشناسی ارشد را تشکیل می‌دهند. داوطلبان با توجه به علاقه خود می‌توانند یکی از گرایش‌های زیر را برای ادامه تحصیل انتخاب کنند:
    مهندسی عمران گرایش مهندسی سازه
    مهندسی عمران گرایش مهندسی زلزله
    مهندسی عمران گرایش مهندسی ژئوتکنیک
    مهندسی عمران گرایش مهندسی حمل و نقل
    مهندسی عمران گرایش مهندسی راه و ترابری
    مهندسی عمران گرایش ساختمان‌های هوشمند
    مهندسی عمران گرایش مهندسی و مدیریت منابع آب
    مهندسی عمران گرایش مهندسی سواحل، بنادر و سازه‌های دریایی
    مهندسی عمران گرایش مهندسی محیط زیست
    مهندسی عمران گرایش مهندسی خطوط راه آهن
    مهندسی عمران گرایش مهندسی آب و سازه‌های هیدرولیکی
    مهندسی عمران گرایش رودخانه
    مهندسی عمران گرایش مکانیک خاک و پی
    مهندسی عمران گرایش سواحل
گرایش های عمران در مقطع دکتری
رشته مهندسی عمران یکی از رشته‌های محبوب گروه ریاضی است که از مقطع کاردانی تا مقطع دکتری گرایش‌های مختلفی دارد. داوطلبان به راحتی می‌توانند با توجه به مهارت و علاقه خود تا مقطع دکتری در این رشته محبوب تحصیل کنند. دوره دکتری رشته مهندسی عمران معمولا در یک مدت زمان 2 ساله در اختیار داوطلبان قرار می‌گیرد. تعداد واحد رساله دکتری در این رشته 18 واحد است. داوطلبان در این دوره بین 18 الی 30 واحد درس را زیر نظر استاد مربوطه سپری می‌کنند. حداقل نمره قبولی در هر درس اجباری و اختیاری 14 الی 20 است. داوطلبان می‌توانند با توجه به علاقه خود یکی از گرایش‌های زیر را برای مقطع دکتری انتخاب کنند:
    دکتری مهندسی عمران با گرایش سازه
    دکتری مهندسی عمران با گرایش زلزله
    دکتری مهندسی عمران با گرایش آب و سازه‌های هیدرولیکی
    دکتری مهندسی عمران با گرایش راه و ترابری
    دکتری مهندسی عمران با گرایش سواحل بنادر و سازه‌های دریایی
    دکتری مهندسی عمران با گرایش مدیریت منابع آب
    دکتری مهندسی عمران با گرایش حمل و نقل
    دکتری مهندسی عمران با گرایش محیط زیست
    دکتری مهندسی عمران با گرایش ژئوفیزیک

مهارت های مورد نیاز برای مهندس عمران
داوطلبانی که به سراغ انتخاب رشته مهندسی عمران می‌روند باید اطلاعات زیادی در مورد این رشته تحصیلی داشته باشند. این رشته یک رشته نسبتا دشوار محسوب می‌شود که شرایط خاص خود را دارد. این بدین معنی است که داوطلبان باید مهارت‌ها و توانایی‌های خاصی برای رشته عمران داشته باشند. شما می‌توانید در قسمت زیر با مهم‌ترین مهارت‌های مورد نیاز برای مهندس عمران بیشتر آشنا شوید:
    روابط اجتماعی بالا
    ذهن خلاق و ایده‌ پرداز
    فهم مسائل ریاضی و فیزیک
    توانایی حل مسائل پیچیده ریاضی
    صبر و حوصله زیاد
    قدرت تجزیه و تحلیل بالا
    توان جسمی مناسب
    قدرت تجسم مناسب
    دقت بالا در جزئیات
    تصمیم‌گیری و انتخاب مناسب
    آشنایی با نرم‌افزارهای مهندسی عمران
    آشنایی با کلیات نقشه‌برداری نوین
    آشنایی با مسائل مالی
    توانایی طراحی سازه
    توانایی نقشه‌کشی
    و …

وظایف مهندس عمران
یک مهندس عمران چه کارهایی انجام می‌دهد؟ به عبارت دیگر یک مهندس عمران چه وظایفی دارد؟ یک مهندس عمران در حالت کلی به ساخت و ساز سازه‌های ساختمانی و غیر ساختمانی مشغول است. البته این بدین معنی نیست که مهندسان عمران تنها باید به ساخت و ساز مشغول باشند. شما می‌توانید در قسمت زیر با وظایف مختلف یک مهندس عمران بیشتر آشنا شوید:
    طراحی و مشاوره
    پیمانکاری و اجرا
    نظارت بر کارهای ساخت و ساز
    تهیه نقشه
    انجام کارهای نقشه‌کشی طراحی و معماری
    محاسبه، ساخت و طراحی ساختمان‌های مسکونی یا اداری
    ساخت انواع پل‌های بتنی و فلزی
    اجرای کارهای مربوط به ساخت پل‌ها
    ساخت خطوط انتقال آب
    ساخت تصفیه خانه‌های آب و فاضلاب
    انجام کارهای نقشه‌برداری
    گفتگو با کارفرمایان
    تهیه نقشه
    آزمایش خاک
    بررسی ریسک‌های مربوط به پروژه
    ارائه گزارش
    و …

رشته مهندسی عمران بدون کنکور
نحوه پذیرش دانشگاه‌ها برای رشته مهندسی عمران چگونه است؟ آیا داوطلبان بدون شرکت در آزمون سراسری امکان تحصیل در این رشته را دارند؟ داوطلبان تمامی گروه‌های آموزشی با استفاده از دو روش می‌توانند در رشته تحصیلی مورد علاقه خود پذیرش شوند. روش اول شرکت در آزمون سراسری و قبولی در کنکور است. داوطلبانی که بهترین درصدها و رتبه را در کنکور سراسری به دست آورند به راحتی می‌توانند در بهترین دانشگاه تحصیل کنند. متاسفانه گاهی اوقات داوطلبان نمرات مناسبی در کنکور به دست نمی‌آورند. همین موضوع موجب می‌شود که آن‌ها به صورت مستقیم در کنکور و رشته مورد علاقه خود قبول نشوند. داوطلبان در این شرایط می‌توانند بدون کنکور و با توجه به سوابق تحصیلی خود در دانشگاه پذیرش شوند. با توجه به تمامی این موارد آیا رشته مهندسی عمران بدون کنکور در اختیار داوطلبان قرار می‌گیرد؟ بله رشته مهندسی عمران بدون کنکور نیز در اختیار داوطلبان قرار می‌گیرد.
شاید برای بسیاری از داوطلبان این سوال پیش آید که کدام دانشگاه‌ها رشته مهندسی عمران را بدون کنکور در اختیار داوطلبان قرار می‌دهند؟ دانشگاه‌های پیام نور، آزاد و غیر انتفاعی رشته مهندسی عمران را بدون کنکور در اختیار داوطلبان قرار می‌دهند. البته به این نکته توجه داشته باشید که پذیرش در این دانشگاه‌ها بر اساس سوابق تحصیلی است. این بدین معنی است که داوطلبان با سوابق تحصیلی درخشان شانس بیشتری برای پذیرش در رشته مهندسی عمران بدون کنکور دارند. داوطلبان باید به این نکته توجه داشته باشند که دانشگاه‌های دولتی در دوره روزانه و نوبت دوم به هیچ عنوان رشته عمران را بدون کنکور پذیرش نمی‌کنند. پذیرش دانشجو در این دانشگاه‌ها و برای رشته مهندسی عمران با توجه به سوابق تحصیلی انجام می‌شود.

بازار کار رشته مهندسی عمران
بازار کار مهندس عمران بیشتر به مهارت  و تجربه افراد بستگی دارد. اکثر دانشجویانی که از این رشته فارغ‌التحصیل می‌شوند با توجه به علاقه و مهارت خود می‌توانند مشغول به کار شوند. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در شرکت‌های مختلف به عنوان مهندس مشاور مشغول به کار شوند. طراحی و مشاوره، پیمانکاری و اجرا، نظارت از سایر فعالیت‌های این رشته مهندسی محسوب می‌شود. فارغ‌التحصیلان می‌توانند در یکی از فعالیت‌های زیر در این رشته مشغول به کار شوند:
    کسب و کارهای مرتبط با ساخت سازه‌های سبک
    کسب و کارهای مرتبط با سازه‌های عظیم
    ساخت و ساز
    حوزه‌های تخصصی مرتبط با ساخت و ساز
    ساخت و ساز جاده‌ها
    و …
مهندسی عمران برای خانم ها
آیا داوطلبان خانم امکان مطالعه رشته مهندسی عمران را دارند؟ بله داوطلبان خانم نیز می‌توانند رشته مهندسی عمران را به عنوان رشته تحصیلی خود در دانشگاه انتخاب کنند. اما این رشته دشواری‌های خاصی برای داوطلبان خانم دارد. اکثر کارگاه‌های عمرانی فضایی مردانه و خشن دارند و همین دلیل نیز موجب می‌شود که کار کردن برای خانم‌ها کمی دشوارتر باشد. البته این بدین معنی نیست که داوطلبان خانم امکان کار در مهندسی عمران ندارند. داوطلبان خانم می‌توانند در دفاتر فنی مهندسی عمران به راحتی یک شغل مناسب برای خود پیدا کنند. علاوه بر کار در دفاتر فنی داوطلبان خانم می‌توانند به راحتی در بخش تحلیل و طراحی به فعالیت خود ادامه دهند.

مقالات دیگر

_______________________________________________________