سقف کرومیت چیست؟

سقف کرومیت چیست؟
سقف کرومیت نوعی سقف تیرچه بلوک است، که از تیرچه فلزی با جان باز ساخته می شود. تیرچه کرومیت، قطعاتی از پیش ساخته است که از بال تحتانی، اعضای قطری و بال فوقانی تشکیل شده و در ساخت این نوع سقف استفاده می شود. تیرچه کرومیت حالت ایستاده دارد و به همین دلیل سازه به شمع بندی نیاز ندارد.
تیرچه کرومیت به گونه ای طراحی شده که مقاومت بسیار بالایی، در برابر وزن بتن و سایر مصالح دارد. سقف کرومیت برای دهانه‌ های کوچک و متوسط مناسب است. برای دهانه ‌های بزرگتر، از سقف ‌های دال بتنی یا کامپوزیت استفاده می ‌شود.

تاریخچه سقف کرمیت
سقف کرمیت یک نوع سقف است که از تیرها و وال‌پست‌های فولادی تشکیل شده است که به وسیله پوسته‌های مسطح ضدآب و مقاوم به مواد شیمیایی روی آنها مونتاژ می‌شود. این سقف معمولاً در محیط‌هایی که نیاز به حفاظت از زندگی در برابر آتش و نشت آب وجود دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تاریخچه سقف کرمیت به دهه 1940 میلادی برمی‌گردد که برای اولین بار در آمریکا مورد استفاده قرار گرفت. این نوع سقف ابتدا به عنوان راهکاری برای جلوگیری از نشت آب در ساختمان‌ها مورد توجه قرار گرفت. با گذر زمان و پیشرفت فناوری‌های مربوط به ساخت و جوش فولاد، سقف کرمیت به یک گزینه محبوب برای ساختمان‌های صنعتی و تجاری تبدیل شد.
امروزه، سقف کرمیت به عنوان یکی از راهکارهای مقرون به صرفه برای ساختمان‌هایی با نیازهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد، از جمله ساختمان‌های صنعتی، فروشگاه‌ها، سوپرمارکت‌ها، انبارها و ساختمان‌های تجاری دیگر.
سقف کرمیت از سال 1356 به صورت یک طرح مقدماتی در مهندسی ارتش برای اصلاح سیستم طاق ضربی مورد استفاده قرار گرفت  و پس از دریافت مجوز رسمی از وزارت صنایع سنگین و وزارت صنایع در سال 1360 شروع به تولید انبوه سقف کرمیت در ایران شد و تاکنون بالغ بر میلیون ها متر مربع از سقف کرمیت در سازه های بتنی، فلزی و بنایی در سراسر کشور مورد استفاده قرارگرفته است.

تیرچه کرومیت چیست؟
در گذشته برای ساخت سقف ساختمان‌ها از طاق ضربی استفاده می‌شده است. اما با روی کار آمدن تیرچه‌ها این نوع سقف‌ها کم کم منسوخ شدند. خود تیرچه‌ها نیز به مرور زمان دچار تغییراتی شدن و انواع مختلفی از آن‌ها به وجود آمد. به عنوان مثال یکی از مشکلاتی که تیرچه‌ها در ابتدا داشتند این بود که اجرای آن‌ها نیاز به شمع‌بندی داشت. اما با روی کارآمدن انواع جدیدتر تیرچه، مثل تیرچه کرومیت این مشکلات رفع شدند.
تیرچه کرومیت ساخته شده از مقاطع فولادی است و با نام‌هایی چون تیرچه فلزی و جان باز نیز شناخته می‌شود. این تیرچه شامل سه بخش اصلی بال فوقانی، بال تحتانی و اعضای قطری است که بین دو بال قرار می‌گیرند. ساختار آن به نحوی است که به راحتی وزن بتن و قالب را تحمل می‌کند و ساختار یکپارچه‌ای را با بتن ایجاد می‌کند. تیرچه کرومیت برعکس تیرچه بلوک دیگر نیازی به شمع بندی ندارد، چون خودش توانایی تحمل وزن خودش و سایر متعلقات را دارد.


انواع سقف کرومیت
انواع سقف های کرومیت را می‌ توان بر اساس نوع تیرچه، نوع بلوک پرکننده، و نوع قالب ‌بندی تقسیم ‌بندی کرد. از لحاظ نوع تیرچه این مقاطع به دو دسته یعنی سقف کرومیت با تیرچه تکی (مناسب دهانه کوجک تا 5 متر) و تیرچه دوبل (مناسب دهانه متوسط تا 8 متر) طبقه بندی می شوند.
بر اساس نوع بلوک بندی نیز این مقاطع دارای سه نوع بلوک بتنی، سفالی و یونولیت هستند. بلوک ‌های بتنی عایق حرارتی خوبی هستند و باعث کاهش اتلاف انرژی می ‌شوند. بلوک‌ های سفالی نیز عایق صوتی خوبی هستند و باعث کاهش آلودگی صوتی می ‌شوند. در نهایت بلوک های یونولیتی هر دو خاصیت عایق حرارتی و صوتی را با هم دارند.
سقف کرومیت بر اساس نوع قالب بندی نیز دسته بندی می شود. این قالب بندی به دو شکل موقت و دائمی وجود دارد که جنس هر کدام متفاوت است. قالب بندی موقت معمولا از جنس چوبی یا فلزی و قالب بندی دائمی معمولا از جنس ورق فلزی یا فایبرگلاس ساخته می شود.
اما یکی از مهم ترین دسته بندی های انواع سقف کرومیت بر اساس مصالح مصرفی است که از مواد اولیه متفاوتی ساخته شده اند. این مواد اولیه شامل تیرچه بلوک، پلیمر (پلی استایرن) و کامپوزیت می شود.

اجزای سقف کرومیت
اینکه بدانیم سقف کرومیت چه اجزایی دارد، قطعا به مراحل اجرای آن کمک بسیار زیادی می کند. همانطور که یک تیرچه کرومیت اجزای مختلفی دارد، سقف کرومیت نیز از اجزای زیر تشکیل شده است.
    تیرچه فولادی با جان باز (کرومیت)
    میلگرد حرارتی
    بلوک پرکننده
    کلاف عرضی
    بتن رویه
در مورد تیرچه کرومیتی که در این سقف استفاده می شود، مفصل توضیح دادیم که در دو نوع تکی و دوبل هستند. انتخاب نوع تیرچه برای این سقف به عوامل مختلفی بستگی دارد و مهم ترین عامل، سایز دهانه است.
میلگرد مورد نیاز برای ساختمان به نوع سازه و اسکلت آن بستگی دارد؛ اما در ساخت این سقف، از میلگرد حرارتی استفاده می شود. میلگرد حرارتی، برای مقابله با تنش‌ های ناشی از افت و تغییرات دما در سقف کرومیت استفاده می‌ شود. این میلگردها در جهت عمود بر تیرچه‌، در قسمت بالای سقف نصب خواهند شد.
بلوک پرکننده برای پر کردن فضای بین تیرچه ‌ها استفاده می ‌شود. همانطور که در قسمت قبل گفته شد این بلوک‌ ها معمولاً از جنس بتن، سفال، یا یونولیت ساخته می‌ شوند.
کلاف عرضی نیز برای اتصال تیرچه ‌ها به یکدیگر استفاده می ‌شود. این کلاف ‌ها معمولاً از میلگردهای فولادی ساخته شده اند.
بتن رویه برای پوشش سطح سقف و ایجاد یک سطح صاف و یکپارچه استفاده می‌ شود. این بتن معمولاً با استفاده از پمپ بتن یا جرثقیل به داخل قالب‌ ها ریخته می‌ شود.

مراحل اجرای سقف کرومیت
اجرای سقف کرومیت در 5 مرحله انجام می شود که شامل نصب تیرچه ها، قالب بندی، بتن ریزی، ویبره بتن و ترک گیری بتن هستند.
1. نصب تیرچه ها
تیرچه کرومیت معمولاً در کارخانه ساخته می ‌شود. این تیرچه‌ ها دارای ابعاد استاندارد هستند و با توجه به طول دهانه سقف انتخاب می‌ شوند. این مقاطع باید به صورت دقیق و با رعایت اصول فنی، نصب شوند. این کار معمولاً با استفاده از جوشکاری انجام می‌ شود.
برای نصب تیرچه، ابتدا باید موقعیت آن را روی اسکلت فلزی ساختمان مشخص کرد. سپس، تیرچه‌ ها در محل مشخص شده قرار داده شده و با استفاده از جوشکاری به اسکلت فلزی متصل می ‌شوند.
توجه داشته باشید که این مقاطع باید به صورت عمود بر اسکلت فلزی و در فاصله های مشخص از یکدیگر (معمولا 50cm) نصب شوند، ضمن اینکه از اتصال محکم آن به اسکلت فلزی مطمئن شوید.
2. قالب بندی
پس از نصب تیرچه ‌ها، نوبت به قالب‌ بندی سقف می ‌رسد که با استفاده از تخته ‌های چوبی یا فلزی انجام می ‌شود. قالب‌ ها باید به گونه ‌ای ساخته شوند که بتن را به خوبی در خود نگه داشته و از ریزش آن جلوگیری کند.
هنگام انجام این عملیات دقت کنید که قالب ها، به صورت دقیق و با رعایت اصول فنی ساخته شوند. همچنین از اتصال محکم آنها به تیرچه اطمینان حاصل کنید. قالب ‌ها باید به گونه ‌ای ساخته شوند که بتوان بتن را به راحتی در آنها ریخت.
3. بتن‌ ریزی
پس از قالب ‌بندی، نوبت به بتن ‌ریزی می ‌رسد. بتن معمولاً با استفاده از پمپ بتن یا جرثقیل به داخل قالب‌ ها ریخته می‌ شود. بتن باید به صورت یکنواخت در تمام سطح سقف ریخته شود. این کار باعث می ‌شود تا بتن در تمام نقاط سقف به یک اندازه ضخامت داشته باشد.
بتن ریزی را به صورت یکنواخت و بدون وقفه در تمام سطح سقف بریزید. بتن باید به صورت کامل در قالب ‌ها قرار گیرد و از ریزش آن جلوگیری شود.
4. ویبره کردن بتن
پس از بتن ‌ریزی، باید به صورت کامل ویبره شود. ویبره باعث می ‌شود که بتن به خوبی در قالب ‌ها قرار گیرد و عاری از حباب ‌های هوا باشد. این عملیات معمولا با استفاده از ویبره های دستی یا برقی انجام می شود. توجه کنید که ویبره نباید باعث حرکت بتن و ریزش آن شود.
5. ترک گیری بتن
پس از خشک شدن، بتن باید ترک ‌گیری شود. ترک ‌گیری باعث افزایش مقاومت بتن در برابر ترک خوردگی می شود. ترک‌ گیری معمولاً با استفاده از ملات سیمان یا مواد ترک ‌گیر مخصوص دیگر انجام می ‌شود.
در هنگام ترک گیری از انجام به موقع، قبل از خشک شدن کامل بتن اطمینان حاصل نمایید. همچنین این ترک گیری باید به صورت یکنواخت در تمام نقاط سقف انجام شود.
رعایت این نکات باعث می ‌شود که سقف کرومیت به صورت ایمن و با کیفیت اجرا شود.

مقطع سقف کرومیت

مزایای سقف کرومیت
همانطور که عنوان شد، سقف کرومیت به دلیل ویژگی‌ها و مزایای فراوان، امروزه در ساختمان‌سازی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از مهمترین مزیت‌های آن عبارتند از:
۱. تحمل وزن بالا
یکی از ویژگی های سقف های کرومیت، تحمل وزن بالای این سازه‌ها نسبت به بتن و قالب‌ها است. بنابراین سقف کرومیت در سازه های فولادی بزرگ مانند ساختمان‌ها و برج‌ها استفاده می‌شود.
۲. کاهش وزن سقف
از آنجایی که سقف های کرومیت در مقایسه با سقف های تیرچه بلوکی از بتن کمتری استفاده می‌کنند، در نتیجه وزن سقف به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.
۳. بدون نیاز به شمع‌بندی
سقف کرومیت حالت ایستاده دارد و به همین دلیل، هنگام نصب سقف به شمع‌بندی نیازی نیست. تیرچه‌های این سقف می‌توانند وزن بتن را به خوبی تحمل کنند و میزان تنش را تا حد زیادی کاهش دهند. بنابراین به خاطر کیفیت بالای تیرهای سقف کرومیت، در هیچ مرحله‌ای از اجرای سقف نیازی به شمع‌بندی نیست.
۴. سرعت اجرا
یکی از مهمترین مزایای سقف کرومیت، سرعت بالای ساخت آن است. سقف‌های کرومیت نسبت به سایر سقف‌های ساخته شده به کمک تیرچه، در زمان کوتاه‌تری اجرا می‌شوند. از طرفی بارگذاری‌های سبک را می‌توان در مدت کوتاهی پس از بتن‌ریزی انجام داد که علاوه بر سهولت کار، سرعت اجرای پروژه را نیز افزایش می‌دهد.
۵. یکپارچگی سقف و اسکلت
در اجرای سقف کرومیت، تیرچه‌ها به اسکلت ساختمان جوش داده می‌شوند. بنابراین پس از اجرای سقف کرومیت، سقف و اسکلت ساختمان یکپارچه شده و در نتیجه، از این طریق استحکام انواع سازه های فلزی افزایش می‌یابد. بنابراین یکپارچگی سقف و اسکلت یکی دیگر از ویژگی ها و مزیت های سقف کرومیت است.
۶. اجرای چندین سقف به صورت همزمان
همانطور که گفته شد، اجرای سقف کرومیت به شمع‌بندی نیازی ندارد. بنابراین با استفاده از سقف کرومیت می‌توان چندین سقف را به طور همزمان آماده و بتن ریزی کرد. با توجه به امکان اجرای همزمان چند سقف، از سقف های کرومیت در مراحل ساخت ساختمان های چند طبقه استفاده می‌شود که در این صورت هزینه‌ها نیز کاهش می‌یابند.
۷. استحکام و انعطاف پذیری بالا
سیستم سقف کرومیت با تغییر اندازه شکاف بین تیرچه و بتن ایجاد می‌شود و در نتیجه، مقاومت و ایمنی سقف افزایش می‌یابد.
۸. سهولت اجرای داکت یا بازشو
همانطور که می‌دانید برای عبور لوله‌های تاسیسات و کانال‌های کولر در سقف ساختمان، به کانال‌کشی داکت نیاز است. در سقف کرومیت فاصله تیرچه‌ها بین ۷۳ تا ۱۰۰ سانتی‌متر در نظر گرفته می‌شود و به همین دلیل، فضای کافی در سقف برای عبور لوله‌های تاسیساتی، عبور کانال‌های کولر، نصب دودکش و … وجود دارد. بنابراین به هزینه اضافی و ایجاد داکت در سقف کرومیت احتیاجی نیست.
یکی دیگر از مزایای استفاده از سقف کرومیت، امکان نظارت بر نحوه اجرای سقف است. تنش کمتر در بتن به دلیل ایستا بودن سقف کرومیت، کاهش مصرف بتن و اجرای سقف با دهانه، از مزایای دیگر سقف کرومیت محسوب می‌شوند.

مشکلات و معایب سقف کرمیت
1- تیرچه های سقف کرمیت به صورت خود ایستا طراحی می شوند.
خود ایستا بودن تیرچه ها، باعث بی نیازشدن سقف کرمیت از جک ها و شمع های نگهدارنده سقف  می شود؛ اما از طرفی موجب میشود تا تیرچه ها به گونه ای طراحی شوند که تا قبل از گرفتن بتن، به تنهایی وبدون کمک بتن، وزن خود وبتن تازه وقالب ها و… را تحمل کنند واین در واقع بدین معنی است که تیرچه سقف کرمیت مجبور است تنها بخاطر مرحله اول باربری خود ( قبل از گرفتن بتن )، سنگین تر از آنچه در نهایت به آن نیاز است طراحی شود واین موجب عدم استفاده بهینه در مصرف فولاد تیرچه می شود .
2- داغ تیرچه
مثل سقف طاق ضربی، در سقف کرمیت نیز، بیشترین میزان داغ تیرچه در زیر سقف نمایان می گردد .
داغ تیرچه که به واسطه وجود نیروهای مغناطیسی در فلز تیرها و جذب ذرات باردار معلق در هوا میباشد .
3- بلوک
اصولاً استفاده از بلوک در سقف معایب ومشکلات معمول انواع بلوک ها را به همراه دارد که از هزینه خرید و حمل وانبار کردن تا وزن اضافه تحمیلی به سقف واثرات سوء احتما لی بر بتن وفولاد ومسائل اجرایی دیگر را شامل میشود؛ اما علاوه برموارد فوق سقف کرمیت مشکلات مضاعفی نیز در استفاده از بلوک ها دارد.
به واسطه نیاز سقف کرمیت به بلوک های به ابعاد 40×25×65 وعدم استقبال کارخانه ها، از این نوع سفال و احیاناً عدم امکان دسترسی یا توانایی شرکت کرمیت درساخت بلوک سفا لی، استفاده ازبلوک بتنی توصیه شده است که مسلماً موجب افزایش وزن تمام شده سقف میگردد.
4- این سقف کرمیت نیاز به سقف زن ماهر وعوامل اجرایی آموزش دیده دارد .
5-وجود اختلاف نظر در اجرا
به دلیل عدم توضیح کامل جزئیات اجرایی در آیین نامه های موجود، اختلافاتی در زمینه جزئیات اجرایی بین مهندسین ناظروصاحب نظران وجود دارد، که ازجمله میتوان به مواردی همچون سایز آرماتورهای کلاف میانی، نیاز و یا عدم نیاز به آرماتورهای تقویت سر تیرچه ها و…اشاره نمود.

خرید کتابهای دست دوم مهندسی عمران

خرید کتاب دست دوم معماری

خدمات گروه معماری هفت:
گروه معماری هفت متشکل از مهندسان معمار خبره در زمینه های زیر در خدمت شما عزیزان است:
طراحی ساختمان مسکونی
طراحی ساختمان اداری
طراحی ویلا
طراحی نما
اصلاح پلان
انجام پایان نامه معماری
انجام پروپوزال معماری
شیت بندی

با ما تماس بگیرید... 09122257213

مقالات دیگر

_______________________________________________________