معرفی معماری سبک خراسانی

سبک خراسانی در معماری
سبک خراسانی در معماری اسلامی اولین سبک معماری پس از ورود این آیین به ایران است.
زیباترین نمونه های هنر و معماری پس از اسلام  برای اولین بار در منطقه خراسان شکل گرفته است که از همین رو به سبک خراسانی در معماری ایران نیز شهرت دارد.
معماري قديم ايران که عمده مضامين آن کاخ ها بودند، در حدود يکصد سال متوقف شد و سپس ساخت بناهاي متعالي در کالبد جديدي که مساجد بودند  به سبک خراسانی در معماری ایران دوباره آغاز گشت.
سبک خراسانی دریچه ی معماری اسلامی در ایران است. با طلوع اسلام ساخت بناهای مذهبی به خصوص مساجد در ایران آغاز گردید. سبک خراسانی اولین سبک معماری اسلامی بوده است. چون اولین بناها در خراسان ایجاد شده، لذا به سبک خراسانی معروف است. سبک معماری خراسانی در قرن های 1 تا 4 هجری قمری در ایران مرسوم بوده است. در واقع از ابتدای اسلام تا زمان آل بویه و دیلمیان این سبک ادامه یافت.
معماری خراسانی که پس از سبک معماری پارتی پا به ایران گشود تحت تاثیر معماری پارتی نیز قرار گرفت. بنابراین بناها در این سبک در فضایی بدون تزئینات، فاقد جزئیات و ساده ساخته شدند. در ابتدا حتی گروهی این سبک را با سبک معماری پارتی یکی می دانستند. در مورد مساجد هم اصطلاح سبک شبستانی را به کار می بردند.
الهام بخش معماری مساجد اسلامی، طرحی بود که پيامبر برای ساخت مسجد در مدينه ارائه داد و ساخته شد. این طرح توسط مسلمانان به ايران رسيد و الهام بخش مساجد ايراني شد.

ویژگی های سبک معماری خراسانی
-پرهیز از بیهودگی
-سادگی طراحی
-مردم واری
-بهره گیری از مصالح ساختمانی بومی
-به کارگیری از پلان مستطیل
-استفاده از ستون های متعدد گرداگرد حیاط مرکزی
-فضای شبستانی
-استفاده از مصالح اولیه خام
-فاقد پوشش تزئیناتی و گاها دارای پوشش کاهگلی
-قوس های بیضی، تخم مرغی و ناری با الهام از بناهای پارتی

مهمترین بناهای به جا مانده از سبک خراسانی در معماری
مسجد فهرج قدیمی ترین مسجد سبک خراسانی در معماری ایران
یکی از اصیل ترین ساختمانهای سبک خراسانی  در معماری اسلامی است.این مسجد در ۲ کیلومتری یزد در قریه ای به نام فهرج سر راه قدیمی یزد به کرمان است و تک منار کلی آن از فاصله دور دیده می شود.
بنای مسجد مربوط به قرن اول هجری و مانند مساجد صدر اسلام دارای طرحی بسیار ساده و بی پیرایه است و احتمالا جزو نخستین مساجدی است که تا کنون در ایران شناخته شده ، سبک و شیوه معماری آن را بین شیوه پارتی و خراسانی می دانند.
بنا تماما از خشت خام ساخته شده و پوشش دیوارها از کاهگل است . نقشه مسجد بسیار ساده است و شبستانی سه دهانه دارد . دهانه میانی که بزرگتر از دو دهانه چپ و راست است قوس ناری دارد و طاق ها نیز تاوی و طاق آهنگ است در قسمت شمالی مسجد مناره ای از خشت و جدا از بنا ساخته شده که به مسجد راه دارد قسمت هائی از مسجد که در حال ویرانی بوده مرمت شده است ، یکی از ویژگیهای جالب این مسجد ، نقش درهای ساسانی است که با گچ ، بر روی دیوار شرقی ، نگاشته شده ، بطور کلی معماری این مسجد بجز نقشه آن چیز تازه ایست معماری ساسانی است



تاریخانه دامغان
این مسجد یکی از مساجد اولیه اسلامی ( قرن دوم هجری ) است که  به سبک خراسانی در معماری اسلامی بنا شده است . نقشه ساختمان بر پایه همان شبستان ستوندار است که بعدها در آن تغییراتی داده اند.
بخشی از این مسجد چندین بار ، دوباره سازی شد ، یک صحن بزرگ تقریبا چهار گوش دارد که در اطراف آن رواقهایی با طاق ضربی روی پایه های مدور قرار دارد . نقشه کلی مسجد ساده و مردم وار است و شبیه یک حیاط اندرونی است.
طرح کلی ساختمان و مصالح آن و نوع آجر چینی و ابعاد آجرهای قرمز رنگ و ستونها شبیه طرح بناهای ساسانی است . در رواقهای اطراف حیاط دهانه وسط ، نسبت به دهانه های دیگر ارتفاع بیشتری دارد . قوسهای آن ابتدا بدون تیزه و صاف بوده اند و قوسهای جناقی ( تیزه دار ) را بعدها زده اند.


 
مسجد جامع نایین
یکی از بناهای سبک خراسانی در معماری ایران است . قدیمی ترین قسمت مسجد مربوط به شبستان جنوبی است . تغییرات زیادی در دوره های بعد ، از جمله در زمان آل بویه در آن داده شده است.لذا مسجد ، ترکیبی از شیوه خراسانی و رازی دارد.



مسجد جامع تبریز
این مسجد در اصل ، به سبک خراسانی در معماری اسلامی ساخته شده است. و بعدها ملحقاتی به آن اضافه شده است . طرح اولیه مسجد ، شبستانی در جنوب و ایوانی در مقابل شبستان است که یک ایوانی بوده است به این ایوانهای تکی « گیری » می گفتند و گروهی از کارشناسان عقیده دارند که قبل از آن این محل یک آتشکده بوده است.

خرید کتابهای دست دوم مهندسی عمران

خرید کتاب دست دوم معماری

خدمات گروه معماری هفت:
گروه معماری هفت متشکل از مهندسان معمار خبره در زمینه های زیر در خدمت شما عزیزان است:
طراحی ساختمان مسکونی
طراحی ساختمان اداری
طراحی ویلا
طراحی نما
اصلاح پلان
انجام پایان نامه معماری
انجام پروپوزال معماری
شیت بندی

با ما تماس بگیرید... 09122257213

مقالات دیگر

_______________________________________________________