فهرست بها چیست؟

فهرست بها چیست؟
پايه انجام معامله در انجام طرح‌های عمرانی قيمت‌هايی است كه به استناد ماده 23 قانون برنامه و بودجه توسط سازمان مديريت و برنامه‌ريزی در قالب فهرست بها‌ سالانه تهيه و به دستگاه‌های اجرايی ابلاغ می شود و مطابق تبصره 1 ماده 80 قانون محاسبات عمومی مبنای تهيه برآورد اوليه می گردد.
در واقع فهرست بها به معنی مقدار ریالی حجم واحد مصالح و یا خدمات قابل ارائه پیمانکاران است که هر ساله توسط سازمان برنامه و بودجه (معاونت راهبردی ریاست جمهوری) تعیین خواهد شد.
مستند به بند ۳-۲-۱ دستورالعمل شماره ۷۱۴۰ مورخ ۱۳۷۷/۱۲/۲ سازمان مديريت و برنامه‌ريزی استفاده از قيمت‌های پايه كه برای آن‌ها از طرف سازمان فهرست بها‌ تهيه شده الزامی است. به عبارتی از نظر حقوقی قیمت هرگونه فعالیت از موضوع مورد بحث در قرارداد در هر معامله ای می بایست ثابت باشد چنانچه خلاف این قضیه رخ دهد معامله باطل خواهد شد.
با توجه به اینکه مبلغ هر قرارداد از جمع حاصل ضرب قیمت هر قلم در مقدارش طبق پیمان محاسبه خواهد شد بدین ترتیب با تغییر حجم مصالح یا خدمات قابل ارائه، مبلغ قرارداد نیز تغییر خواهد کرد.
ذکر این نکته حائز اهمیت است که شرایط قراردادی حاکم در هر پروژه ای می تواند مبلغ قرارداد را ثابت نگه دارد و تبعیت مبلغ قرارداد از تغییر احجام در محدودیت های خاصی صورت خواهد گرفت.

انواع رسته های فهرست بها
در حال حاضر، تمامی رسته و رشته هایی که برای آنها به استناد آیین نامه استانداردهای اجرایی طرحهای عمرانی ، موضوع ماده ۲۳ قانون برنامه و بودجه، فهرست بها واحد پایه از نوع گروه اول (لازم الاجرا) تهیه گردیده و به تصویب شورای عالی فنی رسیده است. و به دستگاه های اجرایی، مهندسان مشاور و پیمانکاران ابلاغ شده است به شرح ذیل می باشند:
۱- رسته ساختمان و ساختمان صنعتی که رنگ جلد آن ، بر گرفته از رنگ آجر، زرد رنگ بوده ، شامل ۳ رشته است:
    رشته ابنیه در ۲۰ فصل و ۵ پیوست.
    رشته تاسیسات مکانیکی در ۳۵ فصل و ۵ پیوست.
    رشته تاسیسات برقی در ۳۰ فصل و ۵ پیوست.
۲- رسته راه و ترابری که رنگ آن برگرفته از خاک و آسفالت ، خاکستری است. شامل ۲ رشته می باشد:
    رشته راه،باند فرودگاه و زیرسازی راه آهن در ۲۳ فصل و ۴ پیوست.
    رشته راهداری در ۲۷ فصل و ۵ پیوست.
۳- رسته مهندسی آب که رنگ جلد آنها برگرفته از آب ، آبی می باشد، شامل ۸ رشته به شرح ذیل بوده:
    رشته سد سازی در ۱۰ فصل و ۴ پیوست.
    رشته خطوط انتقال آب در ۱۸ فصل و ۶ پیوست.
    رشته آبیاری و زهکشی در ۱۶ فصل و ۴ پیوست.
    رشته شبکه توزیع آب در ۱۴ فصل و ۴ پیوست.
    رشته ساخت و ترمیم قنات در ۱۲ فصل و ۵ پیوست.
    رشته شبکه جمع آوری و انتقال فاضلاب در ۱۸ فصل و ۶ پیوست.
    رشته چاه ها و قنات ها در ۹ فصل و ۳ پیوست.
    رشته انتقال و توزیع آب روستایی در ۱۸ فصل و ۶ پیوست.
۴- رسته کشاورزی و منابع طبیعی که رنگ جلد آنها بر گرفته از رنگ فضای سبز ، سبز می باشد، شامل۲ رشته است:
    رشته آبخیزداری و منابع طبیعی در ۲۰ فصل و ۴ پیوست.
    رشته آبیاری تحت فشار در ۱۳ فصل و ۴ پیوست.
فهارس بهای واحد پایه توسط سازمان برنامه و بودجه اسبق یا سازمان برنامه و بودجه فعلی (نظام فنی و اجرایی کشور) به گونه ای تنظیم می گردند که در هر رشته برای فعالیت های کوچک و بزرگ همان رشته و یا بعضی از فعالیت هایی که تفاوت های جزئی دارند ، قابل استفاده باشند.

ساختار فهرست بها
فهرست بهای یک محصول یا خدمت شامل موارد زیر است:
    عنوان محصول یا خدمت: نام محصول یا خدمتی که در فهرست بها ذکر می شود.
    شماره مورد: یک شماره مشخص برای هر مورد در فهرست بها. این شماره ها معمولاً به صورت متوالی تعیین می شوند.
    توضیحات: در رابطه با هر مورد از فهرست بها توضیحات کوتاهی در نظر گرفته می شود.
    این توضیحات می تواند شامل جزئیات فنی، خصوصیات و ویژگی های محصول یا خدمت باشد.
    واحد اندازه گیری: واحدی که برای اندازه گیری مقدار مورد در فهرست بها استفاده می شود.
    مثال هایی از واحد ها قیمت، طول، وزن، حجم و زمان هستند؛ مانند ریال، سانتی متر، متر مربع، ساعت و…
    قیمت یا هزینه: قیمت یا هزینه مورد در فهرست بها برای هر واحد اندازه گیری.
    مجموع: مجموع هزینه یا قیمت برای هر مورد. این مجموع معمولاً توسط ضرب واحد اندازه گیری در قیمت یا هزینه محاسبه می شود.
    جمع کل: مجموع هزینه یا قیمت تمامی موارد در فهرست بهاست.
این چیدمان عموماً در مورد فهارس بها استفاده می شود، اما ممکن است براساس نوع فهرست و نیازهای خاص شما تغییر کند.



مبنای تعیین فهرست بها
بهای واحد انجام کارهای عمرانی موجود در فهرست بها با توجه به میزان تورم، تغییر نرخ مصالح، دستمزد کارگران و هزینه ی ماشین آلات هر ساله تغییر خواهد کرد.
در اغلب موارد جهت تهیه فهرست بهای سالانه از قیمت های سه ماهه ی چهارم سال قبل استفاده خواهد شد که اصطلاحاً به این سه ماهه مبنا گفته می شود.
بدین ترتیب پس از انتشار اولین سری از فهارس بها و ابلاغ به سازمان ها و دستگاه های اجرایی، این سازمان ها موظفند تا اجرای عملیات خود را مطابق با این فهرست بها برآورد نمایند.
شایان ذکر است در برآورد بهای هر واحد از قیمت های عرف بازارِ منطبق بر گزارشاتِ مرکز آمار، استفاده خواهد شد.طبق تعریف، قیمت واحد مندرج در فهرست بها متوسط قیمت تمام شده در هر کار است و کلیه عملیات لازم برای انجام کار را در بر می‌گیرد. این هزینه ها شامل تهیه و حمل مصالح به کارگاه، ابزار کار، ماشین آلات، نیروی انسانی و … است.
چنانچه شرح قیمتها برای هر یک از موارد روشن نباشد، موضوع از سازمان مدیریت و برنامه ریزی استعلام و نظر آن سازمان در این خصوص، ملاک قرار خواهد گرفت. توجه نمایید که قیمت‌های واحد فهرست بها تعیین کننده مشخصات و چگونگی انجام کار نیستند.

اهمیت و کاربردهای فهرست بها
همانطور که اشاره شد فهرست بها یکی از ابزارهای اساسی در مدیریت پروژه ها و برنامه ریزی هزینه های ساخت است.
اهمیت و کاربردهای آن عبارت اند از:
1- برنامه ریزی هزینه
به مدیران پروژه کمک می کند تا بتوانند مصرف هزینه در هر بخش و فاز از پروژه را برآورد کنند.
این کار به مدیران امکان می دهد تا موجودیت ها و چالش های مالی را به خوبی پیش بینی و مدیریت کنند.
2- تخصیص منابع
فهرست بها اطلاعاتی را در اختیار مدیران قرار می دهد تا بتوانند منابع و نیروی کار را بر طبق نیازهای پروژه تخصیص دهند.
در این صورت، منابع مالی، انسانی و مادی بهینه تر و موثرتر تخصیص داده می شوند.
3- برآورد هزینه
به مدیران کمک می کند تا هزینه های واقعی یک پروژه را برآورد کنند و بتوانند تصمیم گیری های مالی را بهتر انجام دهند و
به آنها کمک می کند تا پروژه های سودآورتر و خطرات کمتری داشته باشند.
4- ارزیابی عملکرد
به مدیران کمک می کند تا عملکرد پروژه را ارزیابی کنند و
آن را با هدف ها و اهداف اصلی مقایسه کنند.
در این صورت، می توانند از وجود عدم هماهنگی ها و تجاوزهای بودجه ای مطلع شوند و به درستی آن ها را مدیریت کنند.
5- مرجع قیمت گذاری
به عنوان یک مرجع استاندارد برای قیمت گذاری در صنایع مختلف استفاده می شود و
به برنامه ریزان و مشاوران کمک می کند تا بهترین قیمت ها را برای محصولات و خدمات خود پیدا کنند.
6- اثبات قابلیت اقتصادی
به مدیران کمک می کند تا قابلیت اقتصادی پروژه را اثبات کنند.
این قابلیت موجب بهبود برنامه ریزی های مالی شده و تضمین می کند که سرمایه گذاری در پروژه های ساخت مورد نظر با بازده مطلوب انجام شود.

مزایای استفاده از فهرست بها
استفاده از فهرست بها در برنامه ریزی و اداره پروژه های ساختمانی، مزایای متعددی دارد:
شفافیت و قابلیت مقایسه
فهرست بها برای شناسایی هزینه ها و قیمت ها در پروژه های ساختمانی استفاده می شود.
این موضوع به کارفرما و شرکت های پیمانکاری امکان می دهد مواد و هزینه ها را با یکدیگر مقایسه کنند و بهترین انتخاب را برای خود انجام دهند.
بهبود برنامه ریزی مالی
استفاده از این فهرست به شرکت ساختمانی امکان می دهد تا از ابتدا هزینه ها را تخمین بزند و برنامه ریزی مالی را بهبود بدهد.
این موضوع باعث کاهش ریسک های مالی و تاخیر در پروژه می شود.
مقایسه پیش فرض
فهارس بها اجزای مشخصی از پروژه را شامل می شوند که به عنوان نقطه مقایسه پیش فرض برای تمام ارقام مورد استفاده در برنامه ریزی استفاده می شوند.
این موضوع به شرکت ها و سازمان ها امکان می دهد که هنگام برنامه ریزی پروژه، اجزای مشابه را با استفاده از نظام فهرست بها مقایسه کنند.
سهولت در ارتباط با شرکت های ثالث
این لیست به کارفرما و شرکت های پیمانکاری این امکان را می دهد که به راحتی با شرکت های ثالث، مثل تأمین کنندگان مواد و تجهیزات، ارتباط برقرار کنند و هزینه ها را ارزیابی کنند.
کنترل و مدیریت هزینه ها
فهرست بها به شرکت ها امکان می دهد هزینه ها را کنترل و مدیریت کنند.
با تحلیل فهرست بها و مقایسه آن با وضعیت فعلی پروژه، امکان بروز تغییرات در بودجه و هزینه ها وجود دارد.
در کل، استفاده از فهرست بها باعث بهبود برنامه ریزی و کنترل هزینه ها در پروژه های ساختمانی می شود و به کارفرما و شرکت های پیمانکاری این امکان را می دهد تا بهترین تصمیم گیری را در خصوص هزینه ها انجام دهند.

خرید کتابهای دست دوم مهندسی عمران

خرید کتاب دست دوم معماری

خدمات گروه معماری هفت:
گروه معماری هفت متشکل از مهندسان معمار خبره در زمینه های زیر در خدمت شما عزیزان است:
طراحی ساختمان مسکونی
طراحی ساختمان اداری
طراحی ویلا
طراحی نما
اصلاح پلان
انجام پایان نامه معماری
انجام پروپوزال معماری
شیت بندی

با ما تماس بگیرید... 09122257213

مقالات دیگر

_______________________________________________________