برداشت یا رولوه چیست؟

برداشت یا رولوه چیست؟
رولوه یکی از روش های نقشه‌کشی ساختمانی بوده از کاربردهای متفاوتی دارد. در روش‌ نقشه‌کشی معمول ساختمان‌ها، ابتدا با توجه به متراژ و نیازهای مالک، طراحی آماده شده و پس از آن فاز اجرا عملیات عمرانی آغاز خواهد شد. اما در روش رولوه، باید برای ساختمانی که قبلا بنا شده، نقشه معماری ترسیم شود.
این روش نقشه‌کشی با استفاده از ابزارهای متفاوت، برای بناهای قدیمی، تاریخی و یا ساختمانی که نقشه آن در دسترس نیست، نقشه معماری به طور دقیق ترسیم خواهد شد. از فواید این روش می‌توان به مرمت دقیق آثار باستانی، تشخیص آسیب‌های احتمالی ناشی از حوادث مختلف اشاره کرد.

کاربرد رولوه در معماری
همانطور که مستحضرید و قبلاً نیز به آن اشاره شد، در روش نقشه‌کشی معمول ساختمان‌ها، ابتدا با توجه به متراژ و نیازهای مالک، طراحی آماده شده و پس از آن فاز اجرای عملیات عمرانی آغاز خواهد شد. گاهی اوقات، ما به یک بنای قدیمی برخورد می‌کنیم که هیچ گونه نقشه مهندسی یا معماری از آن ساختمان موجود نیست.
از طرفی دیگر، بناها و بافت‌های تاریخی نقش بسزایی در تعیین هویت یک ملت دارند و شناخت و حفاظت این میراث، اهمیت ویژه‌ای دارد. بنابراین، مجبور هستیم براساس نمای سه‌بعدی بنای تاریخی یک نقشه دو‌بعدی تهیه کنیم. بر همین اساس، می‌توانیم بگوییم که در برداشت، یک جسم ۳بعدی به تعدادی نقشه دوبعدی که شامل پلان‌ها، نماها و مقاطع و جزئیات می‌باشند، تبدیل می‌شود.
بنابراین، می‌توان گفت رولوه یکی از روش‌های نقشه‌کشی ساختمان در معماری است که برای بناهای قدیمی، تاریخی و یا ساختمانی که قبلاً بنا شده و نقشه آن در دسترس نیست، یک نقشه معماری به طور دقیق ترسیم می‌شود تا در تمام ابعاد کالبدی و کاربردی نسبت به آن بنا شناخت داشته باشند. از فواید این روش می‌توان به تشخیص بافت و سازه‌های تاریخی، شناسایی بناهای تاریخی در معرض بافت‌های فرسوده، مرمت دقیق آثار باستانی و تشخیص آسیب‌های احتمالی ناشی از حوادث مختلف اشاره کرد.

ابزار مورد نیاز برای ترسیم نقشه معماری ساختمان
برای انجام رلوه یا برداشت نقشه معماری حداقل به یکی از دو دسته ابزار زیر نیاز است:
    ابزار ساده و ابتدایی: این تجهیزات شامل متر، شاقول، خط‌کش، شلنگ تراز، شمشه و ریسمان بوده و استفاده از هر کدام از آن‌ها تخصصی ویژه‌ای نیاز دارد.
    ابزار پیچیده فنی و مخصوص: تجهیزات پیشرفته و متکی به فناوری‌های نوین شامل دوربین فیلم‌برداری و عکاسی، دوربین نقشه‌برداری و مترهای لیزری، ماهواره و عکس‌های هوایی است.

انواع رولوه در معماری
رولوه با روش‌های مختلفی انجام خواهد شد. محاسبه فاصله، به روش‌های مختلف و با استفاده از ابزار متفاوتی انجام خواهد شد. از روش‌های اندازه‌گیری فاصله می‌توان به اندازه‌گیری قدم زدن، متر پارچه‌ای، با متر فلزی، گردونه ثابت، فتوگرامتری، و امکانات اینترنتی اشاره کرد.
از روش‌های رایج انجام رلوه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
    ترازیابی با شمشه و تراز بنایی
    ترازیابی با شلنگ تراز
    محاسبه و اندازه‌گیری فواصل
    استفاده از ماهواره و عکس‌های هوایی
    استفاده از دوربین‌های نقشه‌برداری
    استفاده از روش مثلث‌بندی
ترازیابی
ترازیابی در نقشه‌برداری به برآورد اختلاف ارتفاع دو نقطه از یک نقطه ثابت بر روی سطح زمین توسط نقشه‌بردار اشاره دارد که برای انجام آن از وسایل متعددی استفاده می‌شود. دو روش معمول برای انجام ترازیابی که می‌توان به آن‌ها اشاره کرد، یکی ترازیابی با شمشه و تراز بنایی و دیگری ترازیابی با شلنگ تراز است.
اندازه گیری فاصله ها
برای اندازه‌گیری فاصله بین دو نقطه روش‌های متفاوتی وجود دارد. از قبیل روش‌های معمول اندازه‌گیری فواصل در معماری می‌توان به اندازه‌گیری با گردونه ثابت، قدم‌زدن، متر پارچه‌ای، متر فلزی، متر لیزری، فتوگرامتری و برخی ابزارهای اینترنتی مانند ماهواره و عکس‌های هوایی اشاره کرد.
استفاده از دوربین های نقشه برداری
با توجه به اینکه اندازه‌گیری زاویه‌ها، طول‌ها، عرض‌ها، فاصله‌ها و ارتفاع بدون استفاده از یک ابزار حرفه‌ای، سخت و در بسیاری از موارد خطرناک است، تهیه نقشه ساختمان با استفاده از دوربین نقشه‌‌برداری یک روش بسیار دقیق و مناسب محسوب می‌شود که در سال‌های اخیر شاهد پیشرفت چشمگیری در حوزه تولید این‌گونه دوربین‌ها بوده‌ایم.
مزیت این دوربین‌ها نسبت به ابزارهای سنتی اندازه‌گیری این است که اندازهگیری‌ها به کمک این دوربین‌ها حتی در مناطق غیرقابل دسترس و صعب‌العبور به آسانی و با سرعت بالایی انجام می‌شود. افزون‌ بر این، این دوربین‌ها در مراحل مختلف نقشه‌کشی ساختمان و ساخت‌وساز کاربرد دارند و ویژگی‌های دقیق توپوگرافیک زمین را در اختیار مهندس نقشه‌برداری قرار می‌دهند، تا برای طراحی انواع نقشه های ساختمانی با توجه به ویژگی‌های زمین، اقدامات لازم باید انجام شود.
استفاده از روش مثلث‌بندی
در مثلث‌بندی، کل فضا باید به مثلث‌هایی به هم چسبیده تقسیم شوند. دلیل استفاده از مثلث نیز این است که وقتی طول سه ضلع مثلث به دست بیاید، زاویه بین اضلاع به‌طور خودکار درست خواهد بود. به دلیل عدم‌استفاده ابزار پیچیده و خاصی در روش مثلث بندی، این روزش از محبوبیت بالایی در میان معماران برخوردار است. روش مثلث بندی به صورت زیر اجرا خواهد شد:
    باید طول یک دیوار که داخل فضا قرار دارد را محاسبه کنید.
    طول دیوار دیگری که در مجاورت با دیوار اول است، محاسبه شود.
    باید فاصله انتهای دیوار دوم و ابتدای دیوار اول را اندازه‌گیری کنید. بدین‌صورت، مثلثی ایجاد شده که دو ضلع آن، دو دیوار متقاطع است. همچنین فاصله دو انتهای دو دیوار از هم نیز به دست آمده است، زاویه مابین دیوارها ثابت است.
    طول دیوار دیگر که با دیوار دوم در تقاطع است را اندازه‌گیری کنید.
    حال باید باز هم مثلثی ساخته شود، یک ضلع این مثلث دیوار سوم است، ضلع دیگر این مثلث نیز فاصله ابتدا و انتهای دو دیوار اول و دوم است.
    به همین صورت باید محاسبه دیوارهای بعدی انجام شود تا مجدداً به دیوار اول برسید.

روش مثلث بندی در رولوه
به دلیل رایج بودن شیوه مثلث بندی در رولوه آن را به صورت جداگانه بررسی میکنیم.
روش دیگری که به طور گسترده‌ در تهیه رولوه استفاده می‌شود،مثلث‌بندی است. این روش به دلیل سهولت و دقت در برداشت از بناها پیش از اختراع دوربین‌های نقشه‌برداری یکی از روش‌های رایج بوده که هم‌اکنون نیز استفاده می‌شود. در مثلث‌بندی، با ترسیم مثلث کل فضا به مثلث‌هایی به هم چسبیده تقسیم می‌شود. این روش نیز نسبت به روش‌های سنتی انجام رولوه 2 مزیت دارد که آن را از تمام روش‌ها بسیار متمایز می‌کند. با رسم مثلث، طول سه ضلع مثلث و زاویه بین اضلاع به‌طور خودکار به دست می‌آید. همچنین، در این روش از ابزار پیچیده و خاصی برای انجام رولوه استفاده نمی‌شود.
اصول مثلث‌بندی در نقشه برداری  
اولین اصل در نقشه‌برداری به روش مثلث‌بندی، تبدیل کل فضا به سبک‌هایی از مثلث‌های به هم چسبیده است .در این شبکه، با اندازه‌گیری دقیق یک ضلع و سه زاویه از هر مثلث می‌توان طول و راستای دو ضلع دیگر را محاسبه کرد. برای محاسبه طول اضلاع مثلث‌های دیگر نیز باید به همین روش ترسیم مثلث‌ها را پیش برد. در روش مثلث‌بندی، اولین ضلعی که طول آن اندازه‌گیری و مشخص شده خط پایه یا به‌اصطلاح بیس‌لاین (Baseline)، نامیده می‌شود و دو ضلع دیگر در همان مثلث خط پایه مثلث‌های مجاور تلقی می‌شوند.
به رأس‌های هر مثلث، “ایستگاه‌های مثلث‌بندی (Triangulation Stations)” گفته می‌شود. برای برداشت کامل یک محدوده، باید شبکه مثلث‌ها را تا جای ممکن گسترش داد و ضلع آخرین مثلث را اندازه‌گیری کرده و با مقدار به دست آمده از محاسبات مقایسه کرد تا از صحت انجام رولوه و محاسبات اطمینان حاصل شود.
مراحل مثلث بندی در نقشه برداری
مراحل انجام روش مثلث‌بندی به شرح زیر است که ابتدا، طول دو دیوار در داخل ساختمان که در مجاورت هم قرار دارند را محاسبه می‌کنیم، سپس فاصله انتهای یک دیوار از ابتدای دیوار دیگر را اندازه‌گیری میکنیم. در گام بعدی، هر دو دیوار و فاصله بین آن‌ها را با خط رسم می‌کنیم تا مثلثی ایجاد شود که دو ضلع آن، دو دیوار متقاطع و یک ضلع آن دیوار فرضی باشد که برای محاسبه فاصله دو دیوار ترسیم شده است.
در نتیجه، فاصله انتهای دو دیوار از هم و زاویه مابین دیوارها به دست می‌آید. حال باید طول دیوار دیگر که در مجاورت یکی از دو دیوار اول قرار دارد را اندازه گرفته و مثلث دیگری ساخت که یک ضلع این مثلث دیوار سوم و ضلع دیگر آن فاصله ابتدا و انتهای دو دیوار اول و دوم است. محاسبه دیوارهای بعدی را به همین صورت انجام می‌دهیم تا مجدداً به دیوار اول برسیم.

نقشه‌کشی معماری رلوه با استفاده از اینترنت
در این روش از تصاویر ماهواره‌ای و اینترنتی مانند: گوگل ارث یا گوگل مپ برای به دست آوردن مکان دقیق یک بنای تاریخی، محله یا شهر استفاده خواهد شد. البته باید توجه داشت که روش‌های دیگری برای اندازه‌گیری وجود دارند که در آن‌ها اغلب از دستگاه‌های فنی و تخصصی استفاده شده و این روش‌ها در کشور ما رایج‌تر هستند.
از محدودیت‌های روش استفاده از ابزارهای متکی بر اینترتن این است که با توجه به تحریم کشور ایران از سوی کشورهای متعدد، امکان استفاده درست و دقیق بسیاری از برنامه‌ها و ابزارهای اینترنتی وجود ندارد. در بعضی مکان‌ها مانند مناطق نظامی نیز به‌طور کل تصویربرداری هوایی ممنوع بوده و در صورت انجام تصویربرداری بدون مجوز با مجازات شدید روبرو خواهید شد.

دلایل نیاز به برداشت یا رولوه
    با این کار، می توان بافت ها و محل های تاریخی را شناسایی نمود تا بتوان تصمیمات لازم را به‌طور منطقی درباره آن‌ها اعمال نمود.
    با برداشت بناهای تاریخی می توان، بناهایی را که که در بافتهای فرسوده هستند و دارای ارزش هنری بوده را شناسایی و جهت مرمت آن‌ها اقدام نمود.
    با این کار می توان، بناهای تاریخی را با جزئیات در معرض آموزش به دانشجویان و استفاده اساتید قرارداد.
    از طریق برداشت می توان به نقشه های پلان، نما، برش ها و پلان معکوس، جزئیات سازه ای و تزئینات و حتی الحاقات و تغییرات در بناها پی برد.
    به وسیله برداشت وضع موجود یک بنا می توان از آسیب ها، تغییرات و عوارضی مانند نشست، رطوبت، سرسفتی و عوارض دیگر آن‌ها آگاهی یافت.

خرید کتابهای دست دوم مهندسی عمران

خرید کتاب دست دوم معماری

خدمات گروه معماری هفت:
گروه معماری هفت متشکل از مهندسان معمار خبره در زمینه های زیر در خدمت شما عزیزان است:
طراحی ساختمان مسکونی
طراحی ساختمان اداری
طراحی ویلا
طراحی نما
اصلاح پلان
انجام پایان نامه معماری
انجام پروپوزال معماری
شیت بندی

با ما تماس بگیرید... 09122257213

مقالات دیگر

_______________________________________________________