اصول طراحی مهدکودک

اهمیت طراحی مهدکودک
فضای مهد کودک‌ از لحاظ طراحی، موضوعی جذاب، چالش‌برانگیز و در عین حال دوست‌داشتنی به نظر می‌رسد. چالش‌برانگیز از این نظر که باید برای گروه سنی خاصی طراحی شود که نیازهای ویژه و حساسی دارند و استاندار‌دهای طراحی مخصوص به خود را دارند که حتما باید رعایت شوند، زیرا این گروه سنی بسیار آسیب‌پذیر هستند و نیاز به مراقبت ویژه دارند. اگر کارفرمای پروژه مهد کودک هستید بهتر است در هنگام انتخاب طراح حتما از شرکت‌های مشاوری استفاده کنید که در این زمینه تجربه و دانش کافی را دارا هستند.
یکی از علل اصلی اهمیت ویژه‌ی رعایت اصول طراحی در مهد کودک این است که کودکان تا پیش از ورود، تنها تجربه‌ی زندگی در آغوش گرم خانواده را دارا هستند و در واقع اولین فضای اجتماعی که به صورت مستقل به  آن پا می‌گذارند مهد کودک است، از این‌رو اولین تجربه آن‌ها از زندگی در اجتماع باید گرم و صمیمی باشد و احساس غریبگی و ترس را در آن‌ها ایجاد نکند. از طرف دیگر می‌بایست به کودک کمک کند تا از لحاظ روحی آمادگی لازم برای ورود به فضای اجتماعی بزرگ‌تر یعنی مدرسه را کسب کند.

اهداف طراحی مهد کودک
در ابتدا باید هدف از طراحی هر فضا مشخص باشد. کودکان برای ساعاتی در روز به مهد کودک آورده می شوند. گاهی به دلیل شاغل بودن پدر و مادر این ساعات طولانی می شود. برخی مواقع والدین فرزندان آنها را برای تفریح چند ساعتی به مهد کودک می آورند. گاهی برای بروز خلاقیت در کودک و شناخت مهارت ها و اجتماع به مهد کودک آورده می شوند. پس برای هر یک از این اهداف می بایست فضا طراحی شود.
یک معمار ابتدا اهداف طراحی از دید خود و کارفرما را بر روی کاغذ می آورد تا بتواند با بررسی آنها فضاهای مناسبی در طراحی خود ایجاد نماید. به طور خلاصه برخی از اهداف طراحی مهد کودک را بیان می کنیم:
    بروز خلاقیت در کودکان
    استعداد یابی کودکان
    یادگیری بازی ها و مهارت ها
    آشنایی با اجتماع
    بازی و تفریح
    دوست یابی و برقراری ارتباط
موارد گفته شده در بالا از مهم ترین دلایل و اهداف طراحی مهد کودک ها می باشد.

ریز فضاهای مهد کودک
فضاهای مورد نیاز در مهد کودک ها کدامند؟ این فضاها با توجه به نیاز و اهداف طراحی مهد کودک مشخص می شوند. اما ما میخواهیم به برخی از مهم ترنی و شاید مشترک های آنها اشاره نماییم.
    سالن بازی
    سالن کلاس های گروهی
    فضای استراحت کودکان
    فضای استراحت و رختکن بزرگسالان
    سرویس بهداشتی بزرگسالان
    سرویس بهداشتی کودکان
    سالن غذاخوری
    رختکن کودکان
    محوطه بازی در فضای آزاد
….
فضاهای بالا از مهم ترین فضاهایی هستند که برای هر مهدکودکی باید در نظر گرفته شود. بنابر لیست نیاز ها و ابعاد و سایتی که قرار است مهد کودک در آن احداث شود موارد دیگر در نظر گرفته می شود.

ویژگی فضاهای مهدکودک
کلاس های گروهی
ابعاد مورد نیاز هر کلاس:
    هر کودک ۱.۵ متر مربع سطح و ۴ متر مکعب فضا برای مثال برای ۳۰ کودک ۷۰ متر مربع مساحت لازم است.
    چیدمان میز و صندلی به تناسب موضوع.
    ایجاد فضا برای قرار دادن وسایل هر گروه.
اتاق استراحت مسئولین
    اتاق مدیر
    اتاق ملاقات با والدین
    اتاق استراحت مسئولین
    اتاق سرایداری
راهرو و فضای ورودی کودکستان و رختکن
    ایجاد مکانی به منظور تحویل دادن و گرفتن کودک
    جلوگیری از ایجاد راهروهای طولانی
    ایجاد یک توالت ورودی
    طراحی فضایی به منظور رختکن
آشپز‌خانه کودکستان
    ابعاد آشپزخانه متناسب با تعداد کودکان
    وجود یک یخچال بزرگ
    وجود انواع وسایل غذاخوری
    وجود امکانات لازم جهت گرم کردن همزمان غذا
    وجود یک فضا جهت غذاخوری
محوطه بازی کودکان
    وجود فضای سبز مناسب
    دارا بودن سطوح سایه کافی
    ایجاد زمین‌های ماسه‌ای با ارتفاع ۲۵ تا ۳۰ سانتی‌متر در قسمت وسایل
    پیش بینی یک سالن سر‌پوشیده
ویژگی‌های کلی کلاس‌ها
    هر اتاق باید دارای یک فایل باشد.
    جهت تهویه هوا وجود هواکش در هر اتاق الزامی است
    اتاق ها باید از طریق آیفن به مدیریت متصل باشند
    تعویض دکوراسیون داخلی اتاق ها هر ۶ ماه یکبار
    هر کلاس دارای دماسنج جهت تنظیم درجه حرارت محیط می‌باشد
    نصب تزئینات روی دیوار از ۱.۵ متر به بالا
    لامپ‌ها از سقف حداکثر ۱متر فاصله داشته باشند.

استانداردهای مهد کودک
فضاهای مهد کودک از لحاظ ابعاد و اصول ایمنی و تاسیسات دارای استاندارد های مشخص هستند. شاید برای یک فضای مسکونی ایجاد تمام استانداردها به صورت جزئی چندان اهمیتی نداشته باشد. اما در مهدکودک به دلیل ارتباط مستقیم با کودکان جزبه جز اصول اهمیت می یابد.
اگر تا به حال کتاب های استاندارد فضایی مانند نویفرت و یا سایر آنها را دیده باشید می توانید به راحتی به استاندار ها دسترسی پیدا کنید. اما در اینجا به برخی از مهم ترین استانداردها می پردازیم:
    در فضای مهد کودک ارتفاع OKB پنجره ها نباید کوتاه در نظر گرفته شود. اگر از شیشه های یکسره استفاده میکنید باید نشکن باشد و از داخل حفاظی نرم برای کودکان در نظر گرفته شود.
    بازشو ها برای تهویه هوا باید حتما دارای حفاظ باشد تا از خطرات ناشی از سقوط کودکان جلوگیری شود.
    مهد کودک باید در طبقه همکف باشد و اگر قرار است در دو طبقه احداث شود می بایست طبقه بالا برای کودکان شیرخواره در نظر گرفته شود.
    از ایجاد راهرو های تنگ و طولانی در طراحی در طراحی مهد کودک خودداری نمایید.
    نور طبیعی در طراحی مهد کودک بسیار اهمیت دارد. پس از ورود نور طبیعی جلوگیری نکنید. اما از ورود نور مزاحم در تابستان که باعث آفتاب سوختگی و یا گرمازدگی گردد باید جلوگیری شود.
    تاسیسات به صورت تماما توکار و با تدابیر امنیتی باید در فضای مهد کودک کار شود. دسترسی کودکان به انواع داکت های برق، لوله های گاز و … باید محدود شود.
    هر گونه تزئینات در دیواره ها باید بالاتر از ارتفاع قد کودکان قرار گیرد.
    دیوارپوش ها باید تا ارتفاع یک متر و بیست سانت به صورت مخصوص و نرم انتخاب شوند تا از آسیب به کودکان جلوگیری شود.
    کفپوش استفاده شده در فضای مهد کودک می بایست نرم باشد. از سنگ و سرامیک کردن کف مهد کودک خودداری کنید.
موارد گفته شده در بالا تنها نکات کوچکی در ارتباط با طراحی فضای مهد کودک بود. برای استاندارد های بیشتر و دقیق تر بهتر است به کتاب های مرجع مراجعه نمایید.

اصول ایمنی در ضوابط طراحی مهد کودک
    فاصله بازشو ها تا زمین باید به گونه ای باشد که کودکان نتوانند با آن دسترسی داشته باشند. هم چنین همه پنجره ها و بازشو ها باید حفاظ مناسب داشته باشند.
    مهد کودک باید در طبقه همکف واقع شود. در واقع رفت و آمد کودکان بین پله ها و یا استفاده آن ها از آسانسور به هیچ عنوان مورد قبول نیست.
    راهرو هایی که بین فضاهای مختلف و یا کلاس ها طراحی و اجرا می شود باید عرض زیاد و روشنایی مناسبی داشته باشد.
    نورپردازی طبیعی در ضوابط طراحی مهد کودک از اهمیت بالایی برخوردار است. البته توجه داشته باشید نور طبیعی نیز باید کنترل شود و از ورود نورهای مزاحم مثل نور تند تابستان و نور غرب به داخل فضا به کمک سایبان ها و دیگر روش ها، جلوگیری نمود.
    اجرای تاسیسات در ضوابط طراحی مهد کودک از اهمیت بالایی برخوردار است. فن کوئل ها، رادیاتور ها و هر نوع تجهیزات دیگری باید به صورت تماما توکار تعبیه شده و دسترسی کودکان به آن ها حداقل باشد.
    دیوار پوش هایی که در طراحی فضاهای مخصوص کودکان به کار می روند تا ارتفاع ۱/۲۰ از کف باید از متریال نرم باشند تا در صورت برخورد شدید کودک به دیوار، آسیب جدی به آن ها وارد نشود.
    نکته دیگر در ضوابط طراحی مهد کودک ، طراحی اصولی کفپوش ها است. استفاده از متریالی مانند سرامیک، سنگ یا حتی چوب برای فضای مهد کودک، مناسب نبوده و طبق ضوابط طراحی مهد کودک باید از متریال نرم و منعطف به عنوان کفپوش استفاده نمود.

انتخاب رنگ در اصول طراحی مهد کودک
رنگ ها در طراحی فضای مخصوص کودکان بسیار مهم اند. استفاده از رنگ های شاد، رنگ هایی که به آرامش و یا خلاقیت کودک کمک میکند همگی مهم هستند.
این نکته را ازیاد نبرید که باید برای انتخاب رنگ اصول شناخت رنگ و روانشناسی رنگ را رعایت نمایید. استفاده بیش از حد رنگ ها می تواند حس پرخاشگری و یا اضطراب در کودکان ایجاد نماید. از معمارانی برای طراحی داخلی محیط خود کمک بخواهید که مطمئن باشید حتما با اصول روانشناسی آشنایی دارند.

نکات مهم در ضوابط طراحی مهد کودک
بعد از آشنایی با استاندارد ها و ضوابط طراحی مهد کودک ، لازم است نکاتی در خصوص بهتر کردن کیفیت فضا مورد بررسی قرار بگیرد.
    خوانایی فضا: برای کودکان خوانایی فضا از اهمیت ویژه ای برخوردار است. محیط باید منظم و روان باشد و هیچ مانعی برای حرکت کودک وجود نداشته باشد. احساس آشفتگی، گمگشتی، خفگی یا مانند آن به هیچ عنوان نباید در محیط القا گردد.
    دسترسی ها: یکی از نکاتی که هنگام طراحی مهد کودک باید در نظر داشت، دسترسی های فضا می باشد. علاوه بر آن که مسیر رسیدن به ورودی ها و خروجی ها باید به ساده ترین شکل ممکن و در دیدرس باشد، همچنین کنترل این فضا نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. محل دسترسی ها باید همیشه در دید بوده و در کنج ها و یا نقاط کور واقع نشود.
    انعطاف پذیری: همان طور که پیش تر نیز گفته شد، رشد خلاقیت و استعداد های کودک در محیط مهد از جمله فاکتور هایی است که هنگام طراحی باید در نظر داشت. انعطاف پذیری محیط شامل قابلیت کنترل مبلمان و جابه جایی آن ها است که باعث رشد خلاقیت کودک شده و فضای جذاب تری برای آن ها به وجود می آورد.
    زیبایی و جذابیت: برای افزایش جذابیت بصری فضا، می توان از رنگ های شاد و متنوع استفاده نمود. استفاده از فرم های متنوع در طراحی فضاها و هم چنین تزئینات جذاب و رنگی برای کودکان بسیار مناسب است.
    المان های طبیعت و گیاهان: کودکان ارتباط خوبی با طبیعت و گیاهان دارند؛ از همین رو استفاه از المان های طبیعی مانند گلدان های گیاه طبیعی (درصورتی که کاملا بی خطر باشند) و کاشت درختچه ها و بوته های گل و گیاه در فضای محوطه به رشد کودک کمک زیادی می کند.
    رنگ ها: دانستن روانشناسی رنگ ها طبق ضوابط طراحی مهد کودک ، به طراحی بهتر و اصولی تر مهد کودک کمک زیادی می کند. رنگ های ملایم مانند آبی کمرنگ، صورتی، سبز روشن و زرد گزینه های خوبی برای فضاهای داخلی مهد کودک می باشند.

مشاوره و انجام پروپوزال معماری
انجام مطالعات رساله معماری، کارشناسی و کارشناسی ارشد
مشاوره و انجام پایان نامه معماری کارشناسی و کارشناسی ارشد

خرید کتابهای دست دوم مهندسی عمران

خرید کتاب دست دوم معماری

خدمات گروه معماری هفت:
گروه معماری هفت متشکل از مهندسان معمار خبره در زمینه های زیر در خدمت شما عزیزان است:
طراحی ساختمان مسکونی
طراحی ساختمان اداری
طراحی ویلا
طراحی نما
اصلاح پلان
انجام پایان نامه معماری
انجام پروپوزال معماری
شیت بندی

با ما تماس بگیرید... 09122257213

مقالات دیگر

_______________________________________________________