اصول و ضوابط طراحی سینما

سینما ها امروزه بستر خوبی برای تفریح و اوقات فراغت به شمار می روند. رعایت ضوابط طراحی سینما به اجرا و ساخت فضاهایی با کیفیت بهتر کمک زیادی می کند. سینما ها شامل فضاهای متنوع و زیادی هستند که در ادامه به آن ها اشاره شده و ضوابط و استاندارد های طراحی در آن ها بررسی خواهد شد. سالن سینما شامل بخش های سالن انتظار، ورودی سینما، گیشه بلیط فروشی، راهرو ها، مبلمان، ورودی ها و خروجی ها، سرویس بهداشتی، اتاق پروژکتور، پرده نمایش و … می باشد. در این مقاله ضوابط طراحی سینما در بخش های مختلف ذکر شده بررسی خواهد شد.

ویژگی‌های فضا و محل سینما
از آن‌جایی که ساخت سینما به یک فضای بزرگ نیاز دارد، وقتی شخص یا ارگانی تصمیم به ساخت آن می‌گیرد باید هم محل مناسبی در نقطه‌ای از شهر را انتخاب کند که دسترسی به آن بسیار راحت باشد و هم زمین آنجا متراژ مناسبی در اختیار فرد قرار دهد تا بتواند سینما، پارکینگ و سایر مکان‌های مورد نیاز و مرتبط با یک سینما را ایجاد کند.
ممکن است سینمای ساخته‌ شده‌ مکانی کوچک صرفا جهت اکران فیلم‌هایی با ظرفیت محدود باشد و یا سینمایی چند منظوره با تعداد سالن‌های اکران بزرگ، که در این صورت نه تنها کارایی‌های آن سینما بیشتر خواهد بود بلکه در زمان ساخت آن باید به ویژگی‌هایی که برای ساخت هر قسمت نیاز است نیز با دقت بالا توجه کرد.

ضوابط سالن انتظار در طراحی سینما
طبق ضوابط طراحی سینما ، به ازای هر نفر، حداقل ۳۵ سانتی متر مربع فضا در سالن انتظار نیاز است. تعداد صندلی هایی که در سالن انتظار تعبیه می شود به ازای هر ۱۰۰ نفر، ۱۰ عدد می باشد. عرض ورودی سالن انتظار طبق استاندارد ها و ضوابط طراحی سینما ، ۵۶۰ میلی متر به ازای هر ۱۰۰ نفر می باشد.

ضوابط گیشه بلیت در طراحی سینما
گیشه فروش بلیت طبق ضوابط طراحی سینما در مکانی واقع می شود که دید کامل بر فضای خارج سینما داشته باشد و فضای مناسب رو به روی آن فراهم شود که صف مردم در معابر مانع رفت و آمد نباشد.

ورودی و خروجی ها در ضوابط طراحی سینما
در معرض دید نبودن ورودی ها و خروجی ها از اولویت های ضوابط طراحی سینما می باشد. جایگذاری ورودی و خروجی باید به گونه ای باشد که از ورود نور و سر وصدا به داخل سالن جلوگیری کند. تعداد خروجی ها حتما باید بیشتر از یک عدد باشد و در فواصل دوری نیست به یکدیگر طراحی شوند. درهای خروجی سالن باید رو به بیرون باز شده و درهای ورودی سالن رو به داخل باز شوند. در های خروج حتما باید دو لنگه باشند و از یکدیگر حداقل 5 متر فاصله داشته باشند.

طراحی سالن نمایش سینما
برخی از سالن‌های سینما بعنوان سالن تئاتر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. بنابراین در طراحی اولیه‌ی سالن اصلی سینما باید به کاربردهای مختلفی که ممکن است این سالن داشته باشد توجه شود. درب‌های ورود و خروج مراجعه کنندگان، ورودی‌های روی سن و نورپردازی‌های مختلفی که حین اجرای تئاتر یا یک برنامه زنده لازم است را باید در ابتدای ساخت سالن در نظر بگیرید. سطح سالن نمایش، پله ها و پاگردها نیز باید از مصالح ساختمانی نسوز ساخته‌ شوند.
سالن انتظار باید به اندازه حداقل نصف ظرفیت سالن نمایش، گنجایش داشته باشد. مقدار فضای مورد نیاز برای هر سالن به عوامل متعددی بستگی دارد، اما راهنماهای زیر، بر اساس طراحی مدرن صندلی می‌تواند به شما ایده‌ای از فضای مورد نیاز بدهد:
    200 صندلی: 270 متر مربع
    150 صندلی: 190 متر مربع
    75 صندلی: 125 متر مربع
فاصله استاندارد برای نشستن مخاطب
هر سالن نمایشی راهروهای مختلفی برای تردد افراد دارد. راهرو فضایی است برای راه رفتن از بین دو ردیف صندلی که در دو طرف بنا شده‌اند، با توجه به چیدمان صندلی‌ها راهروهایی در کنار دیوار نیز وجود دارد. به منظور بهبود ایمنی هنگام تاریک شدن سالن‌ها در حین اجرا، بهتر است لبه‌های راهروها با یک ردیف چراغ‌های کوچک مشخص ‌شوند. فاصله اولین ردیف صندلی تا پرده اکران باید بین 5 الی 7 متر در نظر گرفته‌ شود.
علاوه بر این‌ها، فاصله‌ی صندلی‌ها به نسبت صندلی جلو، پلکانی قرار گرفتن‌ صندلی‌ها برای دید بهتر افرادی که در صندلی‌های انتهایی سالن می‌نشینند و قرار نگرفتن صندلی در انتهایی‌ترین گوشه‌های سالن، از جمله اصول طراحی سینما هستند که باید از همان ابتدا به آن‌ها توجه کرد.
ضوابط راهرو ها در طراحی سینما
ظرفیت هر سالن طبق ضوابط طراحی سینما ، تعیین کننده ابعاد و عرض راهرو ها می باشد. جمعیت سالن در عرض ۵ دقیقه باید به طور کامل تخلیه شود. حداکثر شیب راهرو ها ۸ درصد بوده و ۶۰ درصد از تعداد جمعیت هر ردیف از راهرو های اطراف آن باید خارج شود. متریالی که در کفسازی راهرو ها استفاده می شود نباید لیز و لغزنده باشد و آلودگی ها را به خود جذب نکند.
معمولاً دو نوع ترتیب راهرو وجود دارد:
    این شامل 14-16 صندلی در هر ردیف با دسترسی به یک راهرو در دو انتها است.
    اگر فقط از یک انتهای یک ردیف بتوان به راهرو رسید، تعداد صندلی‌ها ممکن است به 7 یا 8 عدد محدود شود.
مبلمان در ضوابط طراحی سالن سینما
صندلی های سالن سینما طبق ضوابط طراحی سینما ، باید راحت، مقاوم، قابل شستشو و غیر قابل اشتعال باشند و چیدمان آن ها به روی سطح شیبدار بوده و خاصیت آکوستیک و جاذب صدا داشته باشند. میزان فضای مورد نیاز برای چیدمان صندلی ها، در هر ۲۷۰ متر مربع، ۲۰۰ صندلی، ۱۹۰ سانتی متر مربع، ۱۵۰ صندلی، ۱۲۵ متر مربع، ۷۵ صندلی می باشد.
پرده نمایش فیلم
نوع پرده سینما با توجه به مواردی مانند: ابعاد سالن، قدرت پروژکتور، میزان روشنایی پرده تعیین می‌شود. اندازه پرده را همیشه باید بر اساس عرض و ارتفاع سالن نمایش، با در نظر گرفتن‌ فضائی در دو طرف پرده برای رفت و آمد‌ به پشت صحنه و هم‌چنین جمع شدن پرده محافظ تعیین کرد. برای رعایت کردن اصول طراحی سینما بهتر است که پرده نمایش دارای انحنا باشد: بخصوص در سالن‌های عریض تا دید بهتری به تماشاچی بدهد. میزان این انحنا بر اساس کمانی از دایره پرده سینما به مرکز لنز پروژکتور تعیین می‌شود.  چهارچوب پرده نمایش باید در حدود 30 سانتی‌متر بزرگتر از پرده باشد تا بتوان نصب پرده را به آسانی انجام داد. هم‌چنین در پشت پرده باید فضایی معادل با 90 سانتی‌متر جهت نصب بلندگوها در نظر گرفت.
لازم به ذکر است که بهتر است دریچه‌های هواکش و ورودی و خروجی هوا در پشت پرده‌ی سینما تعبیه نگردد تا هوا در پشت پرده چرخش نداشته باشد. طبق استانداردها، ارتفاع سِن نمایش نباید از۸۰ سانتی‌متر کوتاهتر یا از ۱۲۰سانتی متر بلندتر باشد. ارتفاع سقف سالن نمایش، ارتباط مستقیمی با تعداد تماشاچیان و تعداد تراس‌های در نظر گرفته‌ شده‌ دارد. مناسب‌ترین ارتفاع این است که برای هر تماشاچی ۵ مترمکعب فضا در نظر گرفته‌ شود. ارتفاع مناسب، یکی از مهمترین ضوابط طراحی سینما است. طول پرده اکران باید رابطه مستقیمی با سطح سالن داشته و نباید از (دوسوم) عرض سالن نمایش، کمتر باشد. حتی می‌توان برای سالن های چندمنظوره تئاتر و سینما سن‌های متفاوتی را طراحی نمود.

اتاق پروژکتور در ضوابط طراحی سینما
طبق ضوابط طراحی سینما ، اتاق پروژکتور می تواند شامل حداقل ۲ پروژکتور باشد. هم چنین این فضا شامل اتاق تقویت کننده صدا، اتاق کوچک جهت نگهداری باطری های مخصوص روشنایی ایمنی سینما و … نیز می باشد. ابعاد این فضا بر اساس تعداد پروژکتور ها، فواصل آن ها از یکدیگر و دیوار های جانبی تعیین می شود. متریال ساخت دیواره ها و کف اتاق پروژکتور باید به گونه ای باشد که حداقل تا دو ساعت در برابر آتش سوزی مقاومت داشته باشد. به دلیل احتمال بروز آتش سوزی نیز، وجود کپسول های آتش نشانی در اتاق پروژکتور توصیه می شود.

پارکینگ سینما
در طراحی سینما باید به ازای هر ده صندلی، یک واحد پارکینگ اختصاص داده شود. فضای لازم برای پارکینگ ۷۵۰ متر مربع فضایی است که در حدود ۴۲ خودرو را در خود جای خواهد داد. پس در زمان ساخت سینما حتما باید به ظرفیت پارکینگ آن توجه کرد.  در ضمن اگر پارکینگ در طبقات زیر ساختمان ساخته‌ شد باید فضای رمپ و تهویه مناسب هم طبق استانداردهای آن در نظر گرفته‌ شود.

سرویس بهداشتی سینما
فضای دیگر در سالن‌های سینما سرویس‌های بهداشتی آن است و از آنجا که جز فضاهای درجه 3 در نظر گرفته‌ می‌شود، نباید در دید کامل قرار گیرد. در اصول طراحی سینما عنوان شده‌ است که سرویس دستشویی بهتر است جایی باشد که به راحتی در دسترس باشد زیرا جزو فضاهای خدماتی بوده و برای 8 توالت و دستشویی به فضایی معادل با 11/29 متر‌مربع نیاز است.

رنگ‌آمیزی صندلی و دیوارهای سینما
استفاده از پالت رنگ‌های خنثی بهترین انتخاب است زیرا میزان نور منعکس شده‌ از دیوارها و سقف را کاهش می‌دهد. اتاق تاریک این امکان را به شما می‌دهد چیزی جز صفحه نمایش را مشاهده نکنید. از رنگ‌های براق یا نیمه براق هم فاصله بگیرید. با رنگ‌های قهوه‌ای و زیتونی خنثی همراه شوید و از رنگ‌های قوی‌تر مانند قرمز و آبی که ممکن است بر روی صفحه نمایش تأثیر منفی بگذارند دوری کنید. رنگ تیره کفپوش‌ها و رنگ مبل‌ها نیز می‌توانند فضا را برای تماشای فیلم متعادل‌تر کنند.
رنگ قرمز جزو رنگ‌هایی است که چشم انسان به آن حساسیت نداشته‌‌ و باعث می‌شود در زمان تاریکی و در زمان روشنایی به یک صورت دیده‌ شود. به همین دلیل در بیشتر سالن‌های سینما و تئاتر برای صندلی‌ها از رنگ قرمز استفاده می‌کنند. در کنار رنگ قرمز، رنگ‌های مشکی و خاکستری نیز از رنگ‌هایی هستند که چشم انسان به آن‌ها حساسیت ندارد و  در سینما می‌توانند استفاده شوند.

طراحی آکوستیک در ضوابط طراحی سینما
آکوستیک بودن سالن سینما از مهم ترین ضوابط طراحی سینما است که با طراحی فرم های هندسی و استفاده از متریال جاذب صدا در سالن سینما این امر محقق می شود. شنیدن صدا به صورت واضح به اندازه دیدن تصویر اهمیت دارد. برای بهتر کردن کیفیت صدا در محیط می توان از روش هایی که در ادامه بررسی می شوند استفاده کرد. اولین گام عایق صوتی خارجی است که سالن را از صداهای خارج از سالن نمایش مانند سالن انتظار و فضاهای دیگر در امان نگه می دارد. گام دوم عایق داخلی است که جهت جلوگیری از انتقال صوت بین سالن های نمایش به کار می رود. در نهایت طراحی آکوستیک محیط با فرم های هندسی است که تاثیر زیادی در کاهش زمان میرایی اولیه است.

کفسازی در ضوابط طراحی سینما
متریل کفسازی در سینما نباید لیز یا بغزنده باشد و یا هنگام رفت و آمد صدای مزاحم ایجاد کند. به همین دلیل استفاده از کفپوش های چوبی در کفسازی سالن سینما توصیه نمی شود زیرا پس از مدتی هنگام عبور و مرور صداهای مزاحم به وجود می آورد.

فضاهای خدماتی در ضوابط طراحی سینما
برای طراحی سینما لازم است اتاق بایگانی و آرشیو نیز در نظر گرفته شود. بخش خدماتی سینما طبق ضوابط طراحی سینما شامل موتورخانه، انبار مرکزی و پارکینگ می باشد.

تهویه مطبوع در ضوابط طراحی سینما
وجود تهویه مطبوع برای سالن های سینما و سالن انتظار از ملزومات است. رطوبت هوا، دما و جریان هوا باید مدام در حال کنترل باشد تا آسایش حرارتی افراد در سالن فراهم باشد.

نورپردازی در ضوابط طراحی سینما
مسیر های ورود و خروج در سالن نمایش طبق ضوابط طراحی سینما باید به وسیله نور های شبرنگ مشخص شده و افراد را در تاریکی هدایت کند. شماره ردیف ها و راهرو های جانبی نیز با نورپردازی صحیح می توانند در هدایت افراد تاثیر زیادی داشته باشند.

مشاوره و انجام پروپوزال معماری
انجام مطالعات رساله معماری، کارشناسی و کارشناسی ارشد
مشاوره و انجام پایان نامه معماری کارشناسی و کارشناسی ارشد

خرید کتابهای دست دوم مهندسی عمران

خرید کتاب دست دوم معماری

خدمات گروه معماری هفت:
گروه معماری هفت متشکل از مهندسان معمار خبره در زمینه های زیر در خدمت شما عزیزان است:
طراحی ساختمان مسکونی
طراحی ساختمان اداری
طراحی ویلا
طراحی نما
اصلاح پلان
انجام پایان نامه معماری
انجام پروپوزال معماری
شیت بندی

با ما تماس بگیرید... 09122257213

مقالات دیگر

_______________________________________________________