ضوابط طراحی پارکینگ مسکونی

تعریف پارکینگ
اصطلاحا پارکینگ برای نگهداری یا پارک خودرو زمانی که از آن استفاده نمی شود اطلاق می شود. پارکینگ ها براساس نیاز می توانند هم در محیط های بسته و سرپوشیده قرار داشته باشند هم در فضای باز که نوع دسترسی می تواند خصوصی یا عمومی باشد.
طراحی پارکینگ برای ساختمان های غیر مسکونی باید به گونه ای باشد که در خیابان های اطراف مجتمع باعث ایجاد ترافیک و هرج و مرج نشود. در مجتمع های تجاری داشتن پارکینگ یکی از الزامات مهم در طراحی و ساخت است که حتما باید در نظر گرفته شود.

اهمیت پارکینگ
از آنجایی که امروزه در هر خانواده ای حداقل یک خودرو وجود دارد نیاز ساختمان ها به داشتن پارکینگ بیشتر احساس می شود و اکثر سازندگان و مالکان سعی می کنند تا پارکینگ را بعنوان یکی از بخش های اصلی ساختمان در نظر بگیرند.
داشتن پارکینگ در ساختمان های مسکونی نیز یکی از عوامل مهم در تعیین ارزش ریالی ساختمان است. نبودن فضای کافی در کوچه و خیابان و بحث امنیت نیز از دیگر عوامل مهم در طراحی پارکینگ منازل و ساختمان های مسکونی است. به همین دلیل براساس طرح تفصیلی، ساخت پارکینگ در هنگام ساخت ساختمان و آپارتمان الزامی است.

انواع پارکینگ
پارکینگ ها انواع مختلفی دارند و صرفا به آپارتمان های مسکونی و خانه های ویلایی محدود نمی شود. پارکینگ ها با توجه به نوع دسترسی، ابعاد، اندازه، تعداد وسیله نقلیه، نوع قرار گرفتن خودروها و…. به انواع مختلفی تقسیم می شود.
    پارکینگ همکف، زیرزمینی، پشت بام
    پارکینگ کوچک، متوسط، بزرگ
    پارکینگ اختصاصی و مشاع
    پارکینگ طبقاتی
    پارکینگ خیابانی
    پارکنیگ مکانیزه و هوشمند

تعداد پارکینگ برای ساختمان مسکونی
همانطور که گفتیم تعداد پارکینگ برای ساختمان های مسکونی براساس متراژ آپارتمان، بار ساختمان و چند عامل دیگر تعیین می شود. در ادامه براساس متراژ آپارتمان تعداد پارکینگ ها را مشخص می کنیم:
    متراژ تا 150 مترمربع: 1 واحد پارکینگ
    متراژ بین 150 تا 250 متر مربع: 2 واحد پارکینگ
    متراژ بیشتر از 250 متر مربع : 3 واحد پارکینگ

گروه بندی پارکینگ ها
    پارکینگ کوچک: دارای حداقل سه محل توقف خودرو
    پارکینگ متوسط: دارای چهار تا حداکثر بیست و پنج محل توقف خودرو
    پارکینگ بزرگ: دارای بیش از بیست و پنج محل توقف خودرو

ضوابط طراحی پارکینگ مسکونی
ضوابط کلی در مورد هر یک از انواع پارکینگ ها ثابت است اما در جزئیات با یکدیگر متفاوت هستند. اما ما در این مقاله به طور اختصاصی به ضوابط پارکینگ های مسکونی می پردازیم:
در خصوص ضوابط پارکینگ ساختمان های مسکونی به طور کلی، باید برای هر خودرو، 2.5 متر عرض لحاظ شود.
برای دو خودرو، دو حالت زیر اتفاق می افتد:
    اگر دو طرف پارکینگ دیوار باشد، عرض 5 متر، باید در نظر گرفته شود.
    اگر یک طرف پارکینگ، دیوار و طرف دیگر ستون باشد، عرض 4.75 درنظر گرفته می شود.
برای سه خودرو، 2.5 متر به عرض یاد شده در بالا اضافه می شود.
    در صورتی که دو طرف ماشین به دیوار یا ستون مسدود باشد، حداقل ابعاد به صورت 5 در 3 خواهد بود.
    اگر بین دو ستون به صورت داخل به داخل، 4.5 متر فضا وجود داشته باشد، امکان ایجاد دو پارکینگ وجود دارد.
همچنین در پاركينگ های خصوصی به شرط عدم مزاحمت برای خودرو ديگر، پيش بينی دو واحد محل توقف خودرو در پشت سرهم بلا مانع است؛ مشروط به آن كه فضای مانور كافی داخل پاركينگ وجود داشته باشد.

ضوابط طراحی ارتفاع پارکینگ
در طراحی ارتفاع پارکینگ نیز ضوابط و استانداردهای تعریف شده باید رعایت شود. به طور کلی ارتفاع مفید پارکینگ به فاصله از کف پارکینگ تا زیر پایین ترین نقطه ای که عناصر سازه ای یا تاسیساتی قرار گرفته اطلاق می شود.
ضوابط طراحی ارتفاع پارکینگ در انواع پارکینگ های کوچک، متوسط و بزرگ و عمومی، خصوصی به صورت زیر است:
    در پارکینگ های کوچک ارتفاع مفید پارکینگ حداقل2.20 سانتی متر است.
    در پارکینگ های متوسط و بزرگ ارتفاع مفید حداقل2.40 سانتی متر است.
    برای پارکینگ های عمومی، ارتفاع مفید ورودی و خروجی حداقل 2.40 سانتی متر است.
    برای پارکینگ های خصوصی، ارتفاع مفید ورودی و خروجی حداقل 2.10 سانتی متر است.

ضوابط طراحی درب پارکینگ
برای درب ورود و خروج پارکینگ باید ضوابط و استانداردهای زیر رعایت شود:
معمولا در طراحی داخلی پارکینگ های ساختمان مسکونی فضایی برای انباری و تاسیسات در نظر گرفته می شود. پارک و عبور مرور خودروها نباید به گونه ای باشد که برای باز شدن درب و دسترسی به انباری و تاسیسات مزاحمت شود.
عرض عبور در محدوده توقف ماشین برای اینکه بتوان همزمان به فضاهای اطراف مانند راه پله، لابی، آسانسور و…. دسترسی داشت حداقل 80 سانتی متر و برای دسترسی به انبار 50 سانتی متر است.
همچنین عرض مفيد در ورودی (پشت تا پشت چارچوب)، معبر ورودی و شيب راهه در پاركينگ های بزرگ حداقل شش متر و در پاركينگ های متوسط و كوچك حداقل سه متر است. عرض درب ورودی پیاده نباید کمتر از 90 سانتی متر باشد و در صورت استفاده از درب دولنگه، نباید یک لنگه آن کمتر از 90 سانتی متر باشد.
معمولا براساس ضوابط شهرداری تنها یک درب پارکینگ می توان برای ساختمان در نظر گرفت. البته در صورتیکه که ساختمان واجد یک سری شرایط باشد می تواند دو درب پارکینگ داشته باشد و در صورت نداشتن این شرایط عوارض درب اضافه توسط شهرداری اخذ می شود.

موارد عدم امكان تامين پاركينگ از نظر فنی و نحوه برخورد شهرداری
 چنانچه يكی از شرايط شش گانه ذيل مانع تامين پاركينگ به لحاظ فنی باشد، شهرداری می تواند به منظور احداث پاركينگ های عمومی، عوارض پاركينگ مورد نياز را اخذ نمايد:
    1 –اگر ملک در بر گذرهای سريع السير به عرض 45 متری و يا بيشتر قرار گرفته و به هيچ گذر ماشين روی ديگری دسترسی نداشته باشد
    2 -اگر ملک در فاصله يكصد متری تقاطع خيابان های 20 متری و بالاتر قرار گرفته باشد
    3 -اگر ملک در گذری قرار گرفته باشد كه حتی پس از رعايت اصلاحی، عرض گذر كمتر از 6 متر شود
    4 -اگر ملك در بر گذری قرار گرفته باشد كه به علت شيب بسيار زياد گذر امكان تامين پاركينگ نباشد.(مثل گذرهای پله ای)
    5 -چنانچه درختان كهنسال، قطور و يا ارزشمندی كه شهرداری اجازه قطع آنها را نمی دهد، در مسير تامين پاركينگ قرار گرفته باشند (چه در گذر و چه داخل ملک)
    6 -وضع و شكل زمين طوری باشد كه قابليت تامين پاركينگ را در هيچ طبقه ای اعم از پيلوت و يا زيرزمين نداشته باشد (مثل زمين هايی كه بر آنها كمتر از 3 متر باشد)

مقالات دیگر

_______________________________________________________