اصول طراحی نمای کلاسیک

نمای کلاسیک چیست؟
امروزه طراحی نمای ساختمان از جمله موارد جدایی ناپذیر در طراحی و معماری است. همچنین هر طراحی و معماری تاریخچه پیدایش و تحول خاص خود را دارد. ساختار معماری کلاسیک یک ساختار ساده اما با جزئیات زیادی است. در طراحی و معماری کلاسیک بیشتر سبک و سیاق معماری رومی در آن نمایان است و این نوع معماری به عنوان پایه و اساس معماری تمدن غربی در نظر گرفته می‌شود. از این رو معماری کلاسیک شباهت زیادی به معماری رومی دارد که از مجسمه‌ها، تاریخچه و ابزارهای مشابه با روم باستان استفاده می‎‌‌شود.
معماری کلاسیک به سبکی از ساختمان‌هایی اشاره دارد که در اصل توسط یونانیان و رومیان باستان ساخته شده است. به طور کلی معماری طراحی و معماری کلاسیک در گذشته تا به امروز رایج بوده که استفاده از سر ستون‌ها، مجسمه‌های سنگی و کتیبه‌ها را شامل می‌شده است. درواقع استفاده از این موارد جز سبک کلاسیک است که امروزه نیز کم و بیش از این نوع طراحی و ابزار استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که این نوع طراحی تا حدی در ایران نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اما اکثر طراحان یا معماران بر این عقیده هستند که استفاده از طراحی نمای کلاسیک جزء معماری که بتوان در ایران به کار برد نمی‌دانند. اما باید به این نکته دقت کرد که طراحی نمای کلاسیک صرفاً متعلق به کشور و فرهنگ روم نیست و حتی در معماری ایران باستان نیز مورد استفاده قرار می‌گرفته است. تا به این جا متوجه شدیم که درواقع طرح کلاسیک به طرح و معماری گفته می‌شود که دارای طرح و بافت قدیمی مانند دوران هخامنشی یا رومی بوده است. اما این سبک همانند سایر سبک و طرح‌های معماری دارای اصول طراحی خاصی است.

اصول طراحی نمای کلاسیک
از جمله نکات طراحی نمای کلاسیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
    استفاده از مصالح سنگی، سیمانی و چوبی
    نظم و تقارن در طراحی
    استفاده از خطوط خمیده و بدون گوشه
    استفاده از رنگ‌های خنثی در نما (سفید، کرم و شیری)
    استفاده از المان‌های سنگی، سیمانی و گچی در ویلاهای کلاسیک (همچون: مجسمه، قرنیز، سرستون و …)
    استفاده از طرح‌های شطرنجی و راه راه
    طراحی ورودی با ارتفاع زیاد
کلیه موارد ذکر شده، به عنوان نکات و اصول طراحی در نمای کلاسیک به حساب می‌آیند و عدم رعایت موارد ذکر شده، سبب نازیبایی و عدم رعایت هویت نمای کلاسیک خواهد شد.

ضوابط طراحی نمای کلاسیک ساختمان
همانطور که پیشتر نیز ذکر شد، رعایت اصول و نکات طراحی نمای کلاسیک در زیباسازی نما و بالا رفتن ارزش مالی ساختمان تاثیرگذار است، با این حال رعایت اصول طراحی نمای کلاسیک باید متناسب با ضوابط طرح باشد.
این نکته حائز اهمیت است که، ضوابط ذکر شده در انواع سبک های طراحی نما مانند نمای مدرن یا رومی به صورت مشترک است و تنها برخی از عوامل در این سبک متفاوت است.
در این بخش به بررسی ضوابط طراحی نمای کلاسیک ساختمان می‌پردازیم.
    ضرورت استفاده از مصالح بادوام و مقاوم در نماهای همجوار با محورها، معابر و یا ساختمان‌های خاص، در مقابل فرسایش و آلوده شدن (از قبیل سنگ‌های مقاوم)
    ضرورت هماهنگی رنگ غالب نما با رنگ ساختمان‌های همجوار (در صورت برخورداری از کیفیت مناسب)
    پوشاندن درز انقطاع بین دو ساختمان، با مصالح متناسب با نما
    ضرورت طراحی، اجرا و نصب کلیه عناصر مربوط به تأسیسات ساختمان اعم از مکانیکی، الکتریکی و نظایر آن، برای جلوگیری از دیده شدن.
    ضرورت طراحی فضای ورودی ساختمان، به صورت خوانا و متناسب با سایر المان‌های استفاده شده در نمای کلاسیک
    ضرورت پیش بینی تدابیری همچون قرنیز برای کف پنجره، به نحوی که از لغزش آب بر روی نما و ایجاد لکه جلوگیری شود.

عناصر نمای کلاسیک
نقش مهم متریال در طراحی کلاسیک
لازم به ذکر است که ساختمان‌هایی که دارای طرح و سبک معماری کلاسیک هستند، مسلماً از متریال و مصالح زیبا و باکیفیت در نمای خارجی خود استفاده می‌کنند. از این رو جذاب و چشم‌نواز به نظر می‌رسند. این موضوع که هر طرح و سبکی باید مطابق و هماهنگ با نوع ساختمان باشد نیز در مورد طرح کلاسیک صدق می‌کند. درواقع طرح کلاسیک از جمله طرح‌هایی است که صرفاً برای ساختمان‌های مسکونی به کار برده می‌شود.
یکی از مهم‌ترین نکاتی که در مورد طرح کلاسیک باید به آن توجه شود این است که در طراحی کلاسیک نمای ساختمان باید در حین استفاده از طراحی مدرن و به‌روز و به کاربردن بهترین نوع طراحی باید عناصر هویتی کلاسیک نیز حفظ و نمایان باشد. طراحی نمای کلاسیک از لحاظ معماری و طراحی، ساده است و جزییات پیچیده ای ندارد. بنابراین در مقایسه با نماهای دیگر مانند طرح‌های سنتی پیچیدگی کم‌تری دارد.
مصالح مورد استفاده در طراحی نمای کلاسیک
در طراحی نمای کلاسیک یا طراحی رومی همانطور که از نام آن پیداست از مصالحی استفاده می‌شود که در هنگام پیدایش این نوع سبک به عنوان تنها مصالح و متریال طراحی کلاسیک به کار برده می‌شده است. در هر صورت باید در انتخاب متریال خوب و باکیفیت برای این نوع طرح معماری دقت به خرج داد. به این دلیل که هر نوع طرح که برای نمای ساختمان استفاده می‌شود چنانچه مصالح جذاب و باکیفیتی در نمای آن استفاده نشود هیچ گونه جذابیتی نخواهد داشت.
سنگ‌ها و سیمان سفید
یکی از متریال‌های کاربردی در این سبک طراحی سنگ نمای ساختمان است و با توسعه پیدا کردن سنگ‌های زینتی و بیشتر شدن تنوع سنگ‌های تولیدی، فرصت معماران و طراحان برای به کاربردن سنگ‌های باکیفیت و زینتی در نمای ساختمان و حتی در دکوراسیون داخلی برای استفاده از مصالح سنگ در نما بیشتر شد که طراحی نمای کلاسیک ساختمان در صف اول خواستاران این متریال ایستاد. در طراحی نمای کلاسیک ساختمان معمولاً از سنگ‌های طبیعی مانند مرمر، تراورتن یا گرانیت و برخی اوقات سیمان سفید مورد استفاده قرار می‌گیرند. استفاده از این مصالح و متریال در طراحی نمای کلاسیک ساختمان منجر می‌شود تا ظاهری شیک و جذاب به نمای ساختمان دهد.
سنگ‌های گوناگونی مانند گرانیت یا تراورتن در اجرای طراحی نمای کلاسیک استفاده می‌شود که بیشتر آن‌ها قیمت بالایی دارند. دلیل استفادۀ از این نوع سنگ‌ها نیز این است که کیفیت بالایی دارند و مقاومت آن‌ها با گذشت زمان کاسته نمی‌شود. از ای رو این نوع متریال با گذشت حتی 30 سال از اجرای طرح زشت یا سست و ترک‌خورده نخواهند شد. در طراحی نمای کلاسیک در برخی مواقع از سیمان سفید استفاده می‌شود که جایگزین سنگ است. درست است که استفاده از این شیوه در طراحی نمای کلاسیک ساختمان، به مهارت زیادی نیاز دارد. البته نرخ سیمان از سنگ بسیار کمتر است و استفاده از آن در نمای ساختمان مقرون به صرفه‌تر است. استفاده از سیمان سفید در طراحی نمای کلاسیک ساختمان‌های ویلایی بسیار پیشنهاد می‌شود.
ابزارهای مورد استفاده در طراحی کلاسیک
ابزارها و تزئیناتی که در طراحی معماری نمای کلاسیک بکار می‌رود باعث می‌شود تا نمای ساختمان را به همان میزان نیز مدرن‌تر و باشکوه‌تر نمایش دهد. البته امروزه بیشتر ساختمان‌ها با طراحی معماری نمای کلاسیک در مکان‌های مختلفی دیده می‌شوند که تفاوت این نوع اسختمان‌ها در نوع و میزان استفاده از ابزارها و متریال مناسب است. به طوری که در ساختمان‌هایی که دارای نمای کلاسیک مجلل هستند از ستون‌ها و سرستون‌های بزرگ در طراحی خود استفاده می‌کنند.
می‌توان گفت که طراحی کلاسیک با توجه به ابزارهای استفاده شده تقریبا پیچیده و در عین حال مجلل است و همین مورد باعث جلب توجه بسیاری از کارفرمایان و مشتریان شده است. به دلیل استفاده از سنگ‌های گران بها در این مدل طراحی، ساختمان در نظر اکثریت لوکس و خارق العاده نشان داده می‌شود، در ادامه چند نکته دیگر درباره مصالح و روش‌های طراحی نمای کلاسیک را اشاره می‌کنیم.
از خطوط مستقیم به دو صورت افقی و عمودی استفاده می‌شود که شکست خطوط را در طراحی نمای کلاسیک به طور واضح‌تر و برجسته‌تر نشان می‌دهد. در طراحی کلاسیک، ستون‌ها و تاج‌ها به شیوه خطوط صاف طراحی می‌شوند. با استفاده از این شیوه طراح نما می‌تواند ساختمان را بلند‌تر و یا پهن‌تر از واقعیت جلوه دهد. درواقع استفاده از خطوط عمودی ساختمان را کشیده‌تر و بلندتر و خطوط افقی ساختمان را بزرگ‌تر و پهن‌تر نشان می‌دهد.

توصیه‌هایی جهت طراحی نمای کلاسیک ساختمان
در این بخش به برخی عوامل تاثیرگذار در زیبایی و ارزش آفرینی ساختمان می‌پردازیم.
    پرهیز از به کارگیری رنگ‌های متعدد در سطح نما
    استفاده از مصالح قابل شستشو در طبقه همکف، به منظور حفظ و زیبایی نما
    بهتر است از مصالح آجر، سیمان، سنگ و یا ترکیبی از این مصالح در سطح نمای ساختمان‌ها استفاده شود.
    در صورت استفاده از مصالح آجری، بندکشی نما بادی انجام گیرد.
    در صورتی که از مصالح سیمانی برای اجرای نمای کلاسیک استفاده شد، می توان از مصالح سیمانی آب ساب یا شسته بهره برد.
    بهره‌گیری از مصالح بوم آور و مقاوم
    بهره‌گیری از ارزش‌های معماری ایرانی – اسلامی در طراحی نما و اجزای آن
    هماهنگی طرح و آرم بر روی نما با طرح ابنیه همجوار (در صورت برخورداری از کیفیت مناسب)
    استفاده از نمای سبز در لبه بالکن‌ها و یا در مجاورت پنجره‌ها، به منظور تامین مطلوبیت بصری در معابر مشروط به رعایت اصول ایمنی و بهداشتی
    هماهنگی فرم تابلوها در نمای کلیه ساختمان ها (خطوط زیرین و فوقانی تابلوها) با تابلوهای واحدهای همجوار
    به منظور استتار کامل تأسیسات و تجهیزات، چنانچه امکان انتقال عناصر تأسیساتی و تجهیزاتی به بخش‌های غیرقابل رویت میسر نباشد، طرح پوشش هماهنگ با نمای اصلی ارائه گردد.

_______________________________________________________