معماری ارگانیک چیست؟

معماری ارگانیک؛ یکی از سبک‌های خاص معماری
سبک معماری ارگانیک یکی از جریان‌های معماری پست‌مدرن است. این سبک معماری بر اساس اصولی از جمله تعامل با محیط، استفاده از مواد طبیعی، تعادل و هماهنگی با محیط‌زیست و توجه به جزئیات طراحی و فرم‌های طبیعی شکل‌گرفته است.
شاید برای شما هم این پرسش ایجاد شده باشد که از چه زمانی، توسط چه کسی و با چه پیش‌زمینه‌ای، این سبک جدید معماری شکل گرفت.
آغاز این سبک معماری به دلیل نارضایتی از سبک‌های معماری پست‌مدرن در دهه ۱۹۶۰ میلادی بود. معماری پست‌مدرن با ویژگی‌های صنعتی و ساختاری که چندان اهمیتی به محیط‌زیست نمی‌داد، به‌مرور محبوبیتش را از دست داد.
درحالی‌که انواع سبک معماری پست‌مدرن بر روی مواد صنعتی و فرم‌های شکسته تأکید داشت، سبک ارگانیک به دنبال ایجاد تعادل و هماهنگی بین ساختمان و محیط‌زیست بود. ازاین‌رو خیلی زود جریان شکل‌گیری و گسترش سبک معماری ارگانیک پیشرفت کرد.
جالب است بدانید که معمارهای بزرگ و شناخته‌شده زیادی بودند که از این سبک حمایت کرده و به فعالیت در آن پرداختند. معمارهایی مانند فرانک لوید رایت، آلفرد ویتفیلد، لوییس آی‌کان، چارلز و ری مک‌ایندو از جمله معمارهایی هستند که در زمینه‌ی سبک معماری ارگانیک فعالیت داشتند.

بنیانگذار و معمار مشهور سبک معماری ارگانیک
به اعتقاد اکثر منتقدان معماری، فرانک لوید رایت بزرگترین معمار تاریخ آمریکا است. وی در سال 1867 میلادی به دنیا آمد و در طول حیات 91 ساله خود 1000 بنا را طراحی و حدود 500 مورد از آنها را اجرایی کرد. وی در میان همتایانش به معمار لجوج و یکدنده معروف شد و کار کردن با رایت دل‌شیر میخواست.
بسیاری از پروژه‌های معماری پایدار قرن بیستم اثر فرانک لوید رایت است. زمانی که وی بیست ساله بود به شیکاگو سفر کرد تا قدمی بزرگ در راه تبدیل خودش به یک معمار بزرگ بردارد. طراحی ویلا ایرانی
او در دفاتر معماری مشهوری چون “آدلی و سالیوان” مشغول هب فعالیت شد؛ اما دیری نپایید که وی احساس کرد که جایگاهی بهتر انتظار وی را می‌کشد. زمانی که رابطهء استاد-شاگردی بین سالیوان و رایت از بین رفت. سالیوان وی را از دفتر کارش اخرج کرد؛ رایت نیز از این اقدام استقبال کرد تا بر روی پروژه‌های شخصی‌اش کار کند.
اولین ساختمانی که رایت جوان به سبک ارگانیک آنهم به شکل مستقل طراحی کرد، ساختمان وینسلو بود. این ساختمان ارتباط قوی با طبیعت اطراف خود برقرار کرده بود و راه‌پله‌ها و شومینه در قلب خانه قرار داشتند.
شاخصه‌های معماری ارگانیک در آثار هنری لوید رایت
استفاده از پنجره‌های سرتاسری
کنسول نمودن بام و نمایش افقی آن
نشان دادن مصالح در ساختمان
عدم وجود اسکلت بتنی و آهنی
از نظر رایت طبیعت فقط محیط خارجی نیست، بلکه فضای داخلی و حتی خود مصالح نیز جزئی از طبیعت هستند و محوطه سازی اهمیت فراوان دارد.
در معماری ارگانیک رایت، فضا دائما در حال گسترش است.
از نظر رایت روح در فضای معماری ارگانیک به خودی خود وجود دارد
تزئینات بخش جدایی ناپذیر این سبک از معماری است.
تبعیت از سنت طبیعت‌گرا جز جدایی ناپذیر این معماری است و تقلید در آن نقشی ندارد

سبک معماری ارگانیک چه ویژگی‌هایی دارد؟
بهترین راه برای این که بتوانیم بیش‌تر با این سبک آشنا شویم، این است که به‌خوبی در مورد ویژگی‌های آن بدانیم. در واقع همین ویژگی‌های خوب بودند که در ابتدا باعث جلب‌توجه فلسفه این سبک از معماری و شناخته‌شدن آن شدند.
به همین منظور قصد داریم تا در ادامه این مطلب چند مورد از مهم‌ترین ویژگی‌های معماری ارگانیک را بررسی کنیم:
    در سبک معماری ارگانیک، ساختمان به‌عنوان یک جزء از محیط‌زیست در نظر گرفته می‌شود و به دنبال ادغام با آن و شکل‌گیری یک تعامل هماهنگ بین دو جزء است.
    یکی دیگر از ویژگی‌های جالب این نوع از معماری این است که از مواد طبیعی مانند چوب، سنگ، آجر و شیشه استفاده می‌شود و معمار سعی می‌کند با استفاده از فرم‌های طبیعی، ساختمان را با محیط‌زیست هماهنگ کرد.
    علاوه بر این، در سبک معماری ارگانیک، توجه به جزئیات و فرم‌های طبیعی به‌عنوان یکی از اصول طراحی است. به‌عبارت‌دیگر، این سبک معماری به دنبال ایجاد فرم‌هایی است که باتوجه‌به محیط‌زیست و نحوه ارتباط ساختمان با آن، بهینه‌سازی شده باشند.
    استفاده از تکنولوژی‌های نوین نیز در سبک معماری ارگانیک موردتوجه قرار می‌گیرد. در این سبک معماری، سیستم‌های تهویه‌مطبوع، سیستم‌های انرژی خورشیدی و سیستم‌های کنترل دمای ساختمان برای بهبود کارایی و کیفیت ساختمان‌ها استفاده می‌شوند.

شاخصه های معماری ارگانیک
شاخصه‌های اصلی معماری ارگانیک را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:
معماری طبیعت‌گرا و واقع‌گرا
پیرو فرم‌های بی قاعده قرون وسطایی
پیرو فرم‌های داینامیک
پر از اشکال گوناگون
در معماری ارگانیک ساختمان همچون موجودی زنده حول محور وجودی خود رشد میکند.
پر از فرم‌های آزادِ عاری از قوانین هندسی
مغایر با کمپوزیسیون
ماحصل درک اولیه از طبیعت
پیروان سبک معماری ارگانیک معتقدند که  این سبک در روانشناسی کانون‌های اجتماعی و منطق عقلانی آنهایی که با معماری سر و کار دارند؛ جایی برای خود باز کرده است.

سبک دکوراسیون داخلی ارگانیک
بی شک یکی از جذاب‌ترین انواع سبک های دکوراسیون داخلی  که می‌توان برای محیط‌هایی با کاربری مسکونی یا اداری به کاربرد، سبک دکوراسیون داخلی ارگانیک است. همانند معماری ارگانیک این سبک از دکوراسیون داخلی هم طرف‌داران زیادی دارد.
سبک دکوراسیون داخلی ارگانیک، بر مبنای فرم‌ها و الهام‌گرفتن از عناصر طبیعی ساخته شده است. این سبک دکوراسیون در طراحی داخلی، از مواد طبیعی مانند چوب، سنگ، پوست حیوانات، پشم و شیشه استفاده می‌کند و باعث می‌شود فضا به شکلی طبیعی و زیبا شکل گیرد.
این سبک از دکوراسیون داخلی قدمت بسیار زیادی دارد و نمی‌توان به‌درستی مشخص کرد چه کسی و در چه زمانی، برای اولین‌بار از آن استفاده کرده است. اما اگر بخواهیم یک دید کلی در این باره داشته باشیم، استفاده از سبک دکوراسیون داخلی ارگانیک بیش‌تر به‌واسطه آثار فرانک لوید رایت، شناخته شده و گسترش یافت.
ویژگی‌های سبک دکوراسیون داخلی ارگانیک
حالا که با این سبک از دکوراسیون داخلی آشنا شده‌اید، زمان آن رسیده تا ویژگی‌های خاص و بارز آن را مورد بررسی قرار دهیم.
    استفاده از مواد طبیعی: در دکوراسیون داخلی ارگانیک، از مواد طبیعی مانند چوب، سنگ، آهن، پشم، پوست حیوانات و شیشه استفاده می‌شود. این مواد باعث می‌شوند فضا به شکلی طبیعی و زیبا شکل گیرد.
    فرم‌های منحنی و منحصربه‌فرد: در دکوراسیون داخلی ارگانیک، از فرم‌های منحنی و منحصربه‌فردی که از عناصر طبیعی الهام گرفته شده‌اند، برای ایجاد حس آرامش و صلح در داخل فضا استفاده می‌شود.
    استفاده از نور طبیعی: در دکوراسیون داخلی ارگانیک، نور طبیعی برای ایجاد حس آرامش و صلح در داخل فضا بسیار مهم است؛ بنابراین، استفاده از پنجره‌های بزرگ و نور افزاها برای جذب نور طبیعی و ایجاد ارتباط با محیط بیرونی، بسیار مهم است.
    هماهنگی با محیط طبیعی: در دکوراسیون داخلی ارگانیک، هماهنگی با محیط طبیعی بسیار مهم است؛ بنابراین، از فرم‌ها و الهام‌گرفتن از عناصر طبیعی برای ایجاد فضاهایی زیبا و آرامش‌بخش استفاده می‌شود.

سبک معماری ارگانیک در ایران
زیباترین وسیع ترین کاخ که در ایران با استفاده از این سبک معماری طراحی و اجرا شده است کاخ مروارید در مهرشهر کرج می باشد. این کاخ به خواهر محمدرضا شاه به نام شمس پهلوی تعلق داشته است. همسر شمس پهلوی در آن زمان وزیر فرهنگ و هنر بوده است. طراح این کاخ ویلیام وزلی داماد و نخستین شاگرد معمار مشهور رایت بوده است. در طراحی این کاخ زیبا و وسیع توماس کیسی به ویلیام وزلی کمک شایان توجهی کرده است. همچنین مجری بنای این کاخ در آن زمان نظام عامری بوده است. وی یکی دیگر از شاگردان رایت بوده است.


روستای ماسوله
یکی از نمونه های مشهور سبک معماری ارگانیک در ایران روستای ماسوله می باشد. ساختمان های موجود در این روستا که اغلب در دامنه کوه تالش قرار گرفته اند به صورت ردیفی در کنار یکدیگر احداث شده اند. این ساختمان ها به موازات خط تراز زمین احداث شده اند. تمامی ساختمان های موجود در این روستا رو به آفتاب، دره و رودخانه و پشت به شیب زمین احداث شده اند. سنگ، خشت، تیر چوبی، شاخه و درختان کاهگل از جمله مصالح بومی هستند که در طراحی بناها به این سبک معماری مورد استفاده قرار گرفته اند.